Experts in de bres voor betere grondindeling

Via deze statetements die deel uitmaken van de Verklaring van de Croeselaan (2 juli 2014) willen de experts werken aan een mobiele grondmarkt met duurzaam bodembeheer. De verklaring is overhandigd aan de ministeries van Economische Zaken en Financiën en ondertekend door de organiserende partijen*.

Elke dag één boerderij minder

Op de website Verkavelen voor groei, gelanceerd door het Consortium Verkavelen voor Groei (LTO Nederland, Dienst Landelijk Gebied en het Kadaster) is te lezen dat sprake is van ‘grote noodzaak’: ‘Iedere dag gaat één boerderij uit productie en zet de schaalvergroting in de grondgebonden landbouw door. [...] Met de komst van het nieuwe GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, red.) zullen toeslagen verlaagd worden zodat beheersing van de productiekosten nog belangrijker wordt’. Ook de beschikbaarheid van overheidsgronden neemt snel af.

Onverantwoord bodembeheer

Het wordt voor agrariërs steeds moeilijker om in de eigen omgeving grond te vinden voor een goede prijs: kavels komen verder van huis te liggen waardoor de bewerkingskosten van het land en het landbouwverkeer op de openbare weg toenemen. Daarnaast wordt steeds vaker éénjarig verpacht. ‘Op de éénjarig verpachte gronden daalt de bodemvruchtbaarheid. [...] Het aantal regio’s en percelen waarin schadelijke bodemgebonden organismen aanwezig zijn, neemt gestaag toe door onverantwoord fytosanitair bodembeheer’, aldus het consortium.

Ruilplan

Het consortium wil het tij keren en biedt ondernemers de mogelijkheid om zélf het ruilplan te maken. Daarnaast ‘kunnen ook andere doelen (zoals de realisatie van natuurvriendelijke oevers, of de aanleg van een weg of fietspad) worden meegenomen’. Samengevat verwacht het consortium de volgende doelen te kunnen bereiken: agrarische bedrijven krijgen een groter huiskavel/grotere bedrijfskavels dichterbij de bedrijfsgebouwen, natuur-/landschap-/water-/recreatiedoelen bij voldoende draagvlak en betere mogelijkheden voor multi-functionele landbouw.

Praktisch: verkavelingskaart en actieplan

Op de website is meer te lezen over het verkaveling, het ruilplan en welke verkavelingsvormen er zijn. Verder is te lezen dat bij verkavelingsprojecten optimaal gebruik wordt gemaakt van e-overheid en internet. Via de site is ook een verkavelingskaart van Nederland terug te vinden: per provincie is de kwaliteit van de agrarische structuur in beeld gebracht. Op plaatsnaam of postcode kan verder ingezoomd worden. Ook wordt in drie stappen uitgelegd wat te doen bij slechte verkaveling.

Via Stichting Effectief Verkavelen In Gelderland wordt reeds gewerkt aan betere verkaveling. Zoals op de site van de stichting is te lezen gebeurt dat volgens de aanpak van Verkavelen voor groei. Op de site zijn de diverse projecten/gebieden te vinden waaraan wordt gewerkt, zoals in Epe-Vaassen. Dit gebied maakte ook deel uit van een onderzoek/masterthesis van een Wageningen UR-student over vrijwillige kavelruil en het procesverloop daarvan in Nederland (Voluntary re-allotment in the Netherlands, mei 2013).

Statements

De statements die die grond-experts recent maakten, zijn:

1. Organiseer gebiedsprocessen met gelijkwaardigheid van belanghebbenden
2. Meet en interpreteer bodemvruchtbaarheid en gebruik de resultaten
3. Faciliteer nieuwe samenwerking tussen ‘groeiers’ en ‘stoppers’
4. Bevorder zorg voor bodemkwaliteit door langdurige pacht
5. Zet overheidsgrond in voor gebiedsontwikkeling

* De organiserende partijen zijn het Consortium Verkavelen voor Groei de Rabobank en Wageningen UR.

(Bron foto: Consortium verkavelen voor Groei/website Verkavelen voor groei - verkavelingskaart)