Bij paarden kun je myopathieën indelen in twee groepen: werk-gerelateerd en weiland-gerelateerd. De werk-gerelateerde myopathie - na zware arbeid - kan samenhangen met een electrolytenverstoring of een storing in de suikerstofwisseling (‘spierbevangen’). Bij de weide-gerelateerde myopathie of atypische myopathie wordt de vetstofwisseling aangetast. Deze vorm zie je bij paarden die in de wei lopen en niet of weinig worden bijgevoerd.
Dossier
Atypische myopathie bij het paard
Begin hier
Oorzaken
In 1995 was een eerste grote uitbraak in het noorden van Duitsland en nu komen regelmatig uitbraken voor in de omringende landen. Ook in andere delen van de wereld komen uitbraken voor, zoals Canada, Verenigde Staten, en Australië en Nieuw-Zeeland. Het is inmiddels zo goed als zeker dat de giftige stof hypoglycine A in voornamelijk de zaden van de gewone esdoorn de boosdoener is. Ook de bladeren zijn verdacht (en die lusten paarden graag vanwege de zoete smaak), maar dat moet nog verder onderzocht worden.
Risicogroepen
In principe kunnen alle paarden AM krijgen, maar de risicogroep is vrij duidelijk te definiëren; alle paarden die gedurende de herfst (en soms ook voorjaar) voor hun voeding zijn aangewezen op gras in een weide met esdoornbomen in de buurt. Met name in de herfst als er weinig gras is en weinig voedingswaarde in het gras, dan kunnen de paarden veel zaden opnemen bij het grazen.
Preventie
Belangrijke preventiemaatregel is te zorgen dat paarden in de risicoseizoenen (herfst en
lente) niet alleen weidegras op het menu hebben. Dus bijvoeren met goed hooi
(niet aanbieden op de grond) op een droge plek helpt, en zo mogelijk moet de weidegang beperkt worden in deze seizoenen. Bijvoeren heeft als directe consequentie dat er minder zaden worden ingenomen. De opname van het gif in het lichaam van uit de darm wordt mede bepaald door het overige aanwezige voedsel in de darm.
Wat te doen bij myopathie?
Wanneer een vermoeden bestaat van myopathie (dus slap, rillerig, zeer donkere urine), dan is het zaak het paard warm en droog te stallen, met een dikke bedding en warme deken. Zorg dat dat het paard niet te veel veel verplaatst moet worden (de spanning en beweging van vervoer zou nog meer spierschade kunnen veroorzaken).
Leg liggende dieren elke 4 uur op de andere zijde en geef ze voldoende water en goed hooi.
Weten we nu alles over myopathie?
Nu algemeen wordt aangenomen dat hypoglycine A afkomstig van esdoorns de oorzaak van AM is, is het niet duidelijk waarom het aantal gevallen van AM is toegenomen. Esdoorns komen al heel lang voor in Europa en hun aantal is niet sterk veranderd in de laatste jaren. Wat is dan de oorzaak van de toename van AM? Worden paarden meer geweid, of meer geweid langs bosranden?
Europees alarmsysteem
Het risico voor AM kan in het seizoen sterk variëren en hangt samen met de weersomstandigheden. Het is goed om de plaatselijke weersverwachtingen in de gaten te houden.