Japanse duizendknoop

De bloemen van de plant zijn crèmewitte, soms witroze kleur. De kleine bloemen verschijnen in de nazomer: augustus tot september. De bladeren zijn lichtgroen en hartvorming. Een beetje leerachtig en van onderen kaal.

Stengel

De stengel is groen. In het begin nog vrij flexibel, maar deze wordt al snel dikker en krijgt dan roodbruine vlekjes. Het zijn holle, rechte stengels die enigzins op bamboe lijken. Op de grens tussen wee stengelcompartimenten bevindt zich een knoop waarin een zijtak met bladeren groeit.

Wortels

De plant heeft een uitgebreid en diep wortelstelsel. De wortels zijn lang en dik. De wortels kunnen onder de grond wel vijf meter lang worden en zijn meer dan 1cm dik. De wortels vormen vele uitlopers. Vanwege de diepe wortelstokken kan de plant onmogelijk uit de grond worden getrokken. Behalve als het nog heel jonge plantjes zijn.

Levensduur

De bovengrondse delen van de plant sterven af in de winter. In het voorjaar (eind maart, begin april) schiet de plant snel de grond uit. De plant veroorzaakt enorme problemen omdat er veel dicht bij elkaar staande stengels met een aanzienlijk bladomvang gevormd zijn. Hierdoor worden vrijwel alle andere planten weg geconcurreerd.

Insecten vinden het een weinig aantrekkelijk soort (behalve de nectar) en daarom zijn de planten ook niet interessant voor vogels.

De plant heeft een enorme groeikracht. Hij schiet vanuit de bodem, vanuit zijn wortels naar boven en drukt met heel veel kracht dingen uit elkaar. De plant kan door beton, rioleringen en asfalt groeien.

Risico voor planten en dieren

De plant groeit snel en vormt een nagenoeg gesloten bladerdek. Hierdoor worden andere planten en struiken verdrongen. Ook het aantal ongewervelde dieren (mieren, vlinders en insecten) wordt lager. De Japanse duizendpoot verdringt gras en andere vegetatie. Als gevolg hiervan vermindert de stabiliteit van oevers en dijken.

Schade aan gebouwen en infrastructuur

De Japanse duizendknoop is in staat om door beton, asfalt en metselwerk heen te dringen. De wortels zoeken naar zwakke plekken in constructies om doorheen te groeien. Dat kan forse schade opleveren aan gebouwen, wegen, riolen en dijken en daardoor een onveilig situatie veroorzaken.

Waardedaling vastgoed

In Rotterdam komt een woningbouwproject mogelijk stil te liggen vanwege de Japanse duizendknoop. De aanwezigheid van de plant zorgt ervoor dat de huizen wellicht onverkoopbaar zijn geworden.

Overige kosten

Te denken valt aan extra kosten voor beheerwerkzaamheden, zoals kosten voor monitoring, voorlichting personeel, bestrijding en nazorg. Daarnaast kosten voorzorgsmaatregelen extra geld. Zoals het schoonmaken van machines, reinigen van grond etc. Deze schade kan in de miljoenen lopen.

Er zijn meerdere mogelijkheden om de Japanse duizendpoot te bestrijden. Je kunt denken aan maaien, begrazen, afdekken. afgraven of het inzetten van chemische middelen. Een wondermiddel ontbreekt echter nog. Op initiatief van Probos is er een meerjarige praktijkproef uitgevoerd op 120 locaties in Nederland om te onderzoeken wat de meeste effectieve methode is.

Op basis van ontwikkelde kennis is een beslisboom bestrijding Japanse duizendknoop ontwikkeld

• Beslisboom bestrijding Japanse duizendknoop, Website Stichting Probos
• Praktijkproef bestrijding duizendknoop Brochure Stichting Probos, 2017

Maaien

Als maaien noodzakelijk is, bijvoorbeeld voor de verkeersveiligheid, wordt aangeraden om Japanse duizendknoop apart te maaien en het maaisel af te voeren naar een gecertificeerd compostbedrijf om verspreiding te voorkomen. Gereedschap moet zorgvuldig schoongemaakt worden.

Nadeel: Het wortelstelsel blijft in leven na het verwijderen van de plant boven de grond. Het maaien moet lange tijd volgehouden worden.

Begrazing

Begrazing door schapen, geiten en varkens (Bonte Bentheimer).

Nadeel: Alleen de jonge scheuten worden gegeten, de oude scheuten blijven staan. En de plant heeft niet de eerste voorkeur van de grazers.

Afgraven

Afgraven van plekken waar de plant voorkomt en vervolgens die plekken weer opvullen met ‘schone’ grond is een goede optie om van de duizendknoop af te komen.

Nadeel: Vanwege het uitgebreide en diepe wortelstelsel moet de grond diep afgegraven worden. Het is dus een kostbare maatregel. En dit kan maar op weinig plekken vanwege kabels en leidingen.

Chemisch injecteren

Injecteren van de stengels met glyfosaat (zoals Roundup). Deze toepassing is toegestaan voor professioneel gebruik.

Nadeel: Het gebruik van chemische middelen staat erg ter discussie.

Nieuwe methoden

Veel bedrijven zijn bezig met nieuwe methoden om de Japanse duizendknoop te bestrijden. Deze bestrijden planten met stroom, heet water of elektriciteit. Ook wordt er onderzoek gedaan naar biologische bestrijding met een Japanse duizendknoop en een schimmel.

Nadeel: Veel van deze methoden zijn nog niet voldoende uitgetest of zijn nog niet voldoende effectief.

Welke aanpak?

Per locatie is een andere aanpak nodig. Bij de bestrijding hebben de mannelijke planten de hoogste prioriteit. Dit om verspreiding via zaad te voorkomen.

De huidige bestrijdingsmethoden zijn arbeidsintensief, lastig en duur. Daarom wordt nog volop onderzoek gedaan naar een betere manier van bestrijding.

Aziatische duizendknoop

Naast de Japanse duizendknoop bezorgt de Aziatische duizendknoop veel kopzorgen. In de downloads is het in oktober 2019 uitgebrachte 'Landelijk protocol omgaan met Aziatische duizendknopen' opgenomen.