Dossier

Kastanjebloedingsziekte

De paardenkastanjebomen (alle Aesculus-soorten) in Nederland worden bedreigd door de kastanjeziekte. Bomen krijgen bruine vlekken op de stam en bloeden donker vocht. De aantasting leidt tot baststerfte en bij ernstige aantasting tot sterfte van de boom. In 2002 kwamen de eerste symptoommeldingen binnen en in 2004 waren veel paardenkastanjebomen in het land aangetast. In 2006 werd de veroorzaker van de ziekte geïdentificeerd als de bacterie Pseudomonas syringae pathovar aesculi. Onderzoeksinstellingen, gemeenten en andere organisaties hebben hun krachten gebundeld in de werkgroep Aesculaap. De werkgroep onderhoudt contacten met boomexperts, adviseurs van stedelijk groen, onderzoek, beleidsmedewerkers van gemeenten, landschapsbeheerders, medewerkers groen en onderhoud.

Bron foto: Sztrapacska74 (Pixabay License)

Tot het geslacht paardenkastanje (Aesculus) behoren ruim 20 soorten. In Nederland komt de witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) meer voor dan de rode paardenkastanje (Aesculus carnea). De rode paardenkastanje is een kruising van de witbloeiende Aesculus hippocastanum met de roodbloeiende Aesculus pavia. De rode paardenkastanje kan 20 m. hoog worden. Paardenkastjanjes zijn te vinden in straten, lanen, openbare parken en groenvoorzieningen.

De kastanjeziekte laat een opeenvolging van symptomen zien. Op de stam verschijnen roestbruine vlekken. Deze verspreiden zich snel over de hele stam. Uit de vlekken komt een vloeistof; de boom 'bloedt' als het ware. Het vocht is eerst helder maar verkleurt snel naar donkerbruin en wordt stroperig. Daarna gaat de bast onder de vlekken rotten.

Meestal stopt het bloeden na de zomer. De vlekken drogen uit tot ruwe, zwarte korsten. De bast rondom de korsten sterft af; de boom vertoont bastscheuren.

Alle bronnen in de Kennisbank over de kastanjebloedingsziekte

Onderzoekers hebben vastgesteld dat de bacterie Pseudomonas syringae pathovar aesculi de primaire oorzaak is van de bloedingziekte onder paardenkastanjes.

Het is de uitkomst van onderzoek waarbij grote bomen kunstmatig zijn geïnfecteerd.

Dit onderzoek, dat in 2005 is ingezet, is uitgevoerd onder coördinatie van de werkgroep Aesculaap. Toen sprak de werkgroep al de verdenking uit tegen een bacterie uit de groep van de Pseudomonas syringae.

De belangrijkste maatregel is zieke en gezonde paardenkastanjes zoveel mogelijk met rust te laten. In de praktijk is een warmtebehandeling mogelijk op volwassen bomen.

De resultaten worden gevolgd om te zien hoe lang een behandeling de ontwikkeling van de bloedingsziekte kan stopzetten.

Aangetaste bomen individueel volgen door twee maal per jaar te beoordelen op aantasting en vitaliteit.
Zieke kastanjes niet direct rooien. Verricht zo min mogelijk werkzaamheden aan aangetaste bomen.
Bij vergroot risico op schade voor omgeving of bij sterk toenemende aantasting overgaan tot verwijderen van deze bomen. Ontsmet het gereedschap na afloop van het werk.
Besmet materiaal (incl. takhout en snippers) uitsluitend afgedekt afvoeren naar depot of direct naar verwerker (vuilverbranding of biogascentrale). Versnipperd aangetast materiaal kan worden gecomposteerd, mits de composteercondities goed worden gecontroleerd (o.a. minimale temperatuur van 60°C in de gehele hoop!).
Wanneer het hout van de paardenkastanje wordt gebruikt als (open) haardhout dient het afgedekt te worden vervoerd en opgeslagen omdat het anders kan leiden tot verspreiding van de ziekte.

Nieuwe aanplant kan heel snel ziek worden. Wees terughoudend bij het op grote schaal aanplanten van paardenkastanjes in de buurt van zieke bomen, in verband met een verhoogd risico op aantasting. Verplanten van paardenkastanjes - ziek of gezond - wordt ontraden