Het weer en het klimaat zijn niet hetzelfde, en worden soms met elkaar verward. Het weer is de temperatuur en neerslag op de korte termijn, terwijl het bij het klimaat gaat over de gemiddelde waardes op de lange termijn. De veranderingen in het klimaat zorgen ervoor dat we vaker last hebben van extreem weer.
Dossier
Klimaat
Heter, droger, natter en onvoorspelbaarder. De veranderingen in het klimaat hebben een grote impact op het groene domein, nu en in de toekomst. In dit dossier lees je welke gevolgen klimaatverandering heeft op jouw werkveld, en wat je kunt doen aan uitstootreductie én hoe je aan te passen aan een veranderend klimaat.
Actueel
Wat is het klimaat?
Effecten van klimaatverandering
Op grote schaal worden de effecten van klimaatverandering gemeten en vastgelegd. Smeltende poolkappen, terugtrekkende gletsjers, verzurende oceanen, toenemende bosbranden en stijgende zeespiegels. In Nederland betekent klimaatverandering vooral een toename aan hitte, droogte, wateroverlast. Ook is de bron van deze verandering met zeer grote wetenschappelijke zekerheid vastgesteld: de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2 en methaan.
Video's
KNMI'23-klimaatscenario's in het kort
KNMI
Waarom 1,5 graad niet zomaar een getal is
NOS
Klimaat scenario’s
Klimaatwetenschappers hebben het vaak over scenario’s. Dit is omdat het klimaat van de toekomst sterk afhankelijk is van de maatregelen die we nu nemen om de uitstoot van broeikasgassen in te perken.
De scenario’s spreken vaak over een gemiddelde opwarming van anderhalf, twee of drie graden opwarming. Dit betekent echter niet dat iedere dag zoveel warmer zal zijn, maar dat het in de wereld gemiddeld zoveel warmer is in totaal. Ook neemt de stabiliteit van het klimaat af naar mate de temperatuur verder stijgt, waardoor het weer extremer wordt. In de scenario’s van klimaatwetenschappers worden meest waarschijnlijke gevolgen en risico’s inzichtelijk gemaakt.
Gevolgen en aanpak voor de natuur
Niet alle plant- en diersoorten kunnen zich aanpassen aan een ander klimaat. Dit betekent dat sommige soorten uit Nederland zullen verdwijnen of al verdwenen zijn. Ook zijn er plant- en diersoorten die Nederland voorheen te koud vonden maar zich nu wel kunnen vestigen, denk hierbij bijvoorbeeld aan Zuid-Europese soorten.
Lessen uit het zuiden
Niet alleen de ecosystemen zullen meer gaan lijken op die van zuidelijkere streken, ook de preventiemaatregelen tegen brand, droogte, stormschade en overstromingen die terreinbeheerders treffen zijn gebaseerd op de extreme weerssituaties die we elders in Europa zien.
De kracht van groen
Europa in 2120 - Kennisonline 2024
Wageningen University & Research
Eco-Systeem-Stad: water, groen en verkoeling voor Utrecht
Wageningen Environmental Research
Gevolgen en aanpak voor de open teelten
Gevolgen en aanpak voor de veehouderij
Aanpassen aan een veranderend klimaat
In de kennisbank van Groen Kennisnet is veel praktische informatie te vinden over klimaatadaptatie. Hoe kan je als (lokale)overheid, ondernemer of burger je aanpassen aan klimaatverandering?
Relevante Groen Kennisnet dossiers
Leermiddelen
Duurzame ontwikkelingsdoelen
De Verenigde Naties hebben afgesproken om samen 17 duurzame ontwikkelingsdoelen te behalen voor 2030. Deze doelen staan bekend als de Sustainable Development Goals (SDG's)
Geschiedenis
Klimaatverandering is niets nieuws. Wetenschappers en beleidsmakers zetten zich al decennialang in om de ergste scenario’s te vermijden. Een overzicht van de belangrijkste momenten en sleutelpublicaties.
1972 Limits to growth. De club van Rome publiceert De grenzen aan de groei. De auteurs waarschuwen wat de gevolgen zijn voor de mens en de planeet als de economie en de populatie blijven groeien. Bijzonder hierbij is het vroege gebruik van computermodellen en simulatie om verschillende scenario’s door te rekenen. De stevige conclusies van de onderzoekers worden tegenwoordig meer serieus genomen dan ten tijde van de publicatie.
1992 Rio Earth Summit. Een belangrijke wereldwijde conferentie in Brazilië waar veel hoop op gevestigd was. Staatshoofden kwamen bijeen om samen tot een aanpak van klimaatopwarming te komen zoals eerder succesvol bij de aanpak van het gat in de ozonlaag gedaan was. Toezeggingen van met name de welvarende landen bleven. De belangrijkste uitkomst was de oprichting van de UNFCCC en daarmee het begin van de jaarlijkse traditie om een klimaattop te organiseren.
1997 Kyoto-protocol. Het eerste grote internationale klimaatverdrag is tijdens de 3e COP (Conference Of Parties) klimaattop getekend in Japan. Aan de ene kant lag het Kyoto-protocol onder vuur door klimaatwetenschappers omdat het tot een te kleine reductie in de uitstoot van broeikasgassen zou leiden en aan de andere kant kozen de Verenigde Staten en later Canada ervoor niet te tekenen, waardoor een aantal belangrijke uitstoters van emmissies niet onder dit protocol vallen.
2009 Copenhagen Climate Summit. In Kopenhagen vond de 15e COP klimaattop plaats. Na de recente verkiezing van president Obama voor zijn eerste termijn was de verwachting dat de wereldleiders er dit jaar uit zouden komen. De onderhandelingen verliepen echter stroef en uiteindelijk hebben alle landen samen geen akkoord weten te bereiken.
2016 Paris Agreement. In het najaar van 2015 kwamen wereldleiders twee weken lang bij elkaar in Parijs om tot een klimaatakkoord te komen. De uitkomst van deze bijeenkomst is het Klimaatakkoord van Parijs. Dit document wordt gezien als een belangrijke stap vooruit, niet omdat het concrete stappen zet de mondiale uitstoot terug te dringen maar omdat dit het eerste klimaatakkoord is waar alle landen - ook de grote uitstoters zoals de Verenigde Staten en China - voor getekend hebben. Dit akkoord stelt een gedeelde ambitie om het probleem op te lossen en dient nog steeds als basis voor alle internationale klimaatafspraken.
Meer informatie
Laatst bijgewerkt
Contact
Reageren op dit dossier, of heb je andere vragen over Klimaat? Laat een reactie achter of neem contact op.