Uitspoeling van mest is niet goed voor mens, milieu en ook niet voor de boer. Mest die uitspoelt en verdwijnt, kan niet gebruikt worden door de gewassen. Het is de bedoeling dat zoveel mogelijk door de planten opgenomen wordt.
Dossier
Mest en milieu in de veehouderij
Mest is een onmisbare voedingsstof voor de grond. Zo bevat mest stoffen als stikstof (N) en fosfor (P) en kalium (K), die onontbeerlijk zijn voor een goede gewasopbrengst en een vruchtbare bodem. In de akker- en weidebouw wordt mest daarom gebruikt om het gewas goed te laten groeien. Maar mest, zeker een teveel aan mest, kan ook leiden tot uit- en afspoeling, waardoor mest in het milieu kan komen.
Begin hier
Precisielandbouw
Mest en oppervlaktewater
Het gebruik van mest veroorzaakt soms milieuschade. Op de hoge zandgronden kan nitraat in het grondwater komen, waardoor het onbruikbaar wordt als drinkwater. Op de lagere delen in Nederland kunnen stikstof en fosfaat in sloten, het oppervlaktewater, komen. Om milieuschade te voorkomen is het gebruik van mest aan regels gebonden. Er mag niet meer gebruikt worden dan nodig. En het moet zo goed mogelijk worden toegepast.
Ammoniak in de lucht
De productie en aanwending van mest zorgt voor stank, maar er komt ook ammoniak vrij. Omdat ammoniak een gas is en zich door de lucht over grote afstanden kan verplaatsen, heeft het gevolgen voor de natuur.
Stikstof komt vrij en valt op de grond. Dat zorgt voor een betere plantengroei en is dus schadelijk voor natuur die arme grond nodig heeft. Teveel stikstof is een bedreiging voor de biodiversiteit. Varkensstallen moeten tegenwoordig luchtwassers hebben die ammoniak uit de stallucht halen.
Te veel mest
De grootste problemen worden veroorzaakt door de 'overproductie' van mest: er worden zó veel dieren op een klein stukje grond gehouden, dat de bodem de hoeveelheid mest niet goed kan verwerken.
Er zijn daarom regels voor de hoeveelheid mest per hectare. Overtollige mest van bijvoorbeeld een varkensbedrijf wordt elders gebruikt of aan het buitenland verkocht. Kippenmest wordt ook wel verbrand en dat levert groene stroom op. Verder worden vergisting van mest en mestscheiding toegepast.
Perspectief 2050
In de toekomst streven we naar energieneutraal, naar gesloten kringlopen, naar zo min mogelijk milieuschade en behoud van natuur. Kortom duurzaamheid door een circulaire economie. Er zijn kansen, zoals bijvoorbeeld de verwaarding van restgewassen.
Maar er moeten ook problemen opgelost worden. De productie van vlees (varkens) en eieren (kippen) is nu gebaseerd op soja van ver weg. We onttrekken feitelijk uit Brazilië fosfaat, we voeren het hier aan de dieren en houden de mest over die we helemaal niet nodig hebben. Dat moeten we weer zien af te zetten. Vanuit de fosfaatboekhouding klopt het niet. Vanuit de circulaire economie gezien is de kringloop niet gesloten.
Leermateriaal
Video's
Ammoniakproblematiek veehouderij uitgelegd
Wageningen Livestock Research
15 ambities voor een duurzame veehouderij
Wageningen Livestock Research
Meer informatie
Groen Kennisnet dossiers
(4)Contact
Reageren op dit dossier, of heb je andere vragen over Mest en milieu in de veehouderij? Laat een reactie achter of neem contact op.