Dossier

Onkruidbestrijding op verhardingen

De makkelijkste en goedkoopste manier om onkruid te bestrijden is het spuiten met onkruidbestrijdingsmiddelen (herbiciden). Nadeel is dat veel van deze bestrijdingsmiddelen afspoelen naar het oppervlaktewater. Sinds maart 2016 mogen professionele gebruikers het onkruidbestrijdingsmiddel glyfosaat niet meer toepassen op verhardingen. In dit dossier vind je informatie over duurzaam onkruidbeheer op verhardingen.

Bron foto: Fundacja Poblize (Pixabay License)

De DOB-methode heeft een centrale positie gekregen in de Nederlandse regelgeving over chemische onkruidbestrijding op verhardingen.

DOB staat voor Duurzaam Onkruidbeheer. Kern van het DOB-systeem zijn een aantal praktische richtlijnen waarmee beheerders en uitvoerders van onkruidbestrijding duidelijke afspraken kunnen maken over voorwaarden, preventie, inzet van methoden en middelen en registratie van middelengebruik.

Onder de naam DOB 2.0 worden de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van duurzaam onkruidbeheer op verhardingen toegevoegd aan de DOB-richtlijnen. Terreinbeheerders en aannemers kunnen in 2012 aan de slag met DOB 2.0. Een aantal criteria uit de DOB-richtlijnen worden aangescherpt: Door halvering van het maximaal toegestane middelgebruik, extra bescherming van drinkwaterinnamepunten en kwetsbare grondwaterbeschermingsgebieden wordt de duurzaamheid van het beheer verder vergroot.

DOB Verhardingen, dossier Wageningen University & Research

Meer bronnen over DOB

Het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de openbare ruimte ligt maatschappelijk en politiek gevoelig. In september 2011 heeft Tweede Kamerlid Rik Grashoff van GroenLinks een motie ingediend voor een verbod op het gebruik van glyfosaathoudende middelen voor niet-commercieel gebruik. Deze motie is door de Tweede Kamer aangenomen. Er is veel discussie geweest over het voornemen van het demissionaire kabinet om het gebruik van onder andere glyfosaat op verhardingen in de openbare ruimte te verbieden per 2018.

PRI heeft twee studies gepubliceerd over kosten en milieueffecten. Voor terreinbeheerders zoals gemeenten is, als het om onkruidbestrijding gaat, de meeste ‘winst’ te behalen met preventie, bij (her)inrichting, onderhoud en goed veegbeheer. Ze moeten daarbij een afweging maken tussen effectiviteit, kosten, milieueffecten en maatschappelijk draagvlak.

Een totaal verbod op chemische onkruidbestrijding, leidt tot minder afspoeling naar oppervlaktewater, maar ook tot hogere kosten en een hogere belasting van het milieu, (als gevolg van het relatief hoge brandstof verbruik van niet-chemische technieken).

Een oplossingsrichting zou DOB 2.0 kunnen zijn. DOB 2.0 gaat niet uit van een verbod op chemie maar wel een flinke aanscherping van de toegestane hoeveelheid middel, bescherming van grondwaterbeschermingsgebieden en bescherming van kwetsbare groepen. De overige DOB spelregels ter bescherming van het oppervlaktewater en drinkwaterinnamepunten blijven uiteraard ongewijzigd.

Bestrijdingsmiddelen worden niet alleen in de land- en tuinbouw gebruikt maar ook daarbuiten. Zo is het gebruik van herbiciden op verhardingen (straten, trottoirs ed.) de grootste niet-landbouw toepassing in Nederland.

Nederlandse overheidsinstellingen zoals gemeenten, ProRail, waterschappen, provincies, defensie en Rijkswaterstaat, hebben in 2018 bijna 5 duizend kilo bestrijdingsmiddelen gebruikt, meldt het CBS. Dat is ongeveer 82 procent minder dan in 2013 toen het gebruik nog zo'n 25 duizend kilo bedroeg. Middelen die nog gebruikt worden, worden voor het grootste deel ingezet bij het onderhoud van het spoor.

De daling is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de wijzigingen in de wetgeving, eind 2017, waardoor overheden geen chemische bestrijdingsmiddelen meer gebruiken op verhardingen. Ook is het niet meer toegestaan om deze middelen in de groenvoorziening te gebruiken. Uitzonderingen gelden onder strikte voorwaarden voor veilige exploitatie van bepaalde terreinen, zoals het spoor of sportvelden.

Het gebruik van glyfosaat is sinds 2013 met bijna 90% fors verminderd. In 2013 word van dit middel door overheidsinstellingen nog 19 307 kilo gebruikt, in 2018 was dat nog maar 2 219 kilogram. Gemeenten gebruikten in 2018 glyfosaat (307 kilo) vooral voor de bestrijding van exoten als Japanse duizendknoop (112 kilo) en Amerikaanse vogelkers (147 kilo).

Meer bronnen over het gebruik van bestrijdingsmiddelen

In de nota Nota 'Gezonde groei, duurzame oogst’ (mei 2013) schrijft de Nederlandse regering dat het een veilige en verantwoorde toepassing van gewasbeschermingsmiddelen nastreeft.

Een van de aandachtsgebieden is de onkruidbestrijding op verhardingen. Vanaf 31 maart 2016 is toepassing van glyfosaat (Roundup) op verhardingen niet meer toegestaan door professionele gebruikers.

Professionele gebruikers mogen het onkruidbestrijdingsmiddel glyfosaat niet meer toepassen op verhardingen. Hoveniers en groenvoorzieners zullen andere methoden moeten inzetten. Maar particulieren mogen het middel nog wel gebruiken.

Het gebruik van het chemisch onkruidbestrijdingsmiddel glyfosaat, ook wel bekend onder de merknaam Roundup, om onkruiden op verharding te bestrijden, zorgt voor een deel van de normoverschrijdingen in het oppervlaktewater en grondwater. Om die reden maakte de overheid op 30 maart 2016 met een publicatie in het Staatsblad bekend dat professioneel gebruik van dit middel niet meer is toegestaan vanaf 31 maart 2016.

Meer bronnen over het beleid omtrent onkruidbestrijding op verhardingen

Ook rond het huis bestrijden mensen onkruiden. In de tuin met schoffel of door te wieden, maar op verhardingen is het lastiger. Mensen gebruiken daarom vaak chemische middelen om het onkruid tussen tegels en stenen van terras en oprit te bestrijden. Meestal is dat een middel als RoundUp of Clear-up. Die middelen bevatten de stof glyfosaat.

Het nadeel van onkruidbestrijding met middelen zoals glyfosaat is dat de gebruikte bestrijdingsmiddelen, na bijvoorbeeld een regenbui, in de bodem en het water van sloten, beken en rivieren terecht kunnen komen. Er zijn andere manieren om onkruid te verwijderen.

Één van de alternatieven voor onkruidbestrijding op verhardingen is het gebruik van heet water.

Tips

De eenvoudigste manier van onkruidbestrijding is wieden - het met de hand verwijderen
Door regelmatig de stoep of het terras te vegen of schrobben met een harde bezem, voorkomt u onkruidgroei
Door regelmatig de stoep of het terras te vegen met een harde bezem, worden zaden van onkruidplanten weggeveegd
Het aanbrengen van een worteldoek onder de tegels bij de aanleg van een terras of oprit beperkt de groei van onkruid.
Er zijn verschillende gereedschappen die het verwijderen onkruid
gemakkelijker maken. zoals schoffels, krabbers, elektrische borstels en
branders.
Bedek de open grond met mulch zoals houtsnippers, zodat onkruid geen ruimte krijgt om te groeien.
Plant in uw tuin bodembedekkers.

Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat deze video niet getoond kan worden. Vink marketing aan in uw cookie-instellingen en ververs deze pagina om de video te tonen.

Niet-chemische onkruidbestrijding op verharding

agrowur

Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat deze video niet getoond kan worden. Vink marketing aan in uw cookie-instellingen en ververs deze pagina om de video te tonen.