SME is een allergische aandoening die wordt veroorzaakt door Culicoides-insecten, beter bekend als knutten. Beten van knutten veroorzaken hevige jeuk bij allergische paarden waardoor deze gaan schuren.
In de meeste gevallen verliest het paard staartharen en manen en treedt verdikking op van de huid in de manenkam en staartwortel. Ook worden schilfers en korstjes waargenomen. In ernstige gevallen ontstaan open wonden en ontstekingen.
Dossier
Staart- en maneneczeem
Begin hier
De aandoening
Maatregelen
Knutten bijten de paarden vooral rond zonsondergang en in mindere mate tijdens zonsopgang. Het opstallen van paarden in een dichte stal en het gebruik van een speciale deken verlaagt de blootstelling aan knutten. Daarnaast zijn er vele producten op de markt die verlichting zouden kunnen geven, al bestaat er nog geen middel dat echt voor genezing van SME zorgt.
Erfelijkheid
Genetische analyse van gegevens bij Shetland pony's, Friese paarden en Gelderse paarden toonde aan dat het krijgen van SME deels erfelijk bepaald is. Ook de regio, het seizoen, het ras en mogelijk de leeftijd van het paard zijn factoren die een rol spelen bij SME. SME kwam minder vaak voor bij paarden die op stro werden gehouden of geen strooisel (bijv. rubber matten) hadden. SME kwam vaker voor bij fokpaarden dan in wedstrijdpaarden. Erfelijkheid speelt dus een rol, maar is complex. Er is meer DNA onderzoek nodig om SME op DNA niveau te ontrafelen. Dit onderzoek wordt voortgezet in het Europese project HORSEGENE.
Immunologisch onderzoek
Een paard dat gevoelig is voor staart- en maneneczeem, zal tegen bepaalde eiwitten uit het speeksel van knutten een afweerreactie ontwikkelen en hiervoor antistoffen aanmaken. Het onderzoek liet zien dat de afweerreactie in de gezonde paarden een ander soort reactie is dan die in paarden met staart- en maneneczeem. Deze (gezonde) reactie beschermt juist de gezonde paarden tegen het ontwikkelen van symptomen.
Met het oog op de ontwikkeling van een test en mogelijke therapie tegen staart- en maneneczeem, werd gezocht naar deze specifieke eiwitten (allergenen) in de knut. Met behulp van deze allergenen is een bloedtest ontwikkeld waarmee voor 9 van de 10 paarden die de allergie hebben, dit kan worden aangetoond.