Vogelmijt

De vogelmijt is met het blote oog te zien. De lengte varieert tussen de 0,4 en 1,13 mm, afhankelijk van het ontwikkelingsstadium en de aanwezigheid van bloed. De vogelmijt heeft monddelen waarmee ze het bloed tot zich kunnen nemen.

De kleur varieert van grijs/wit tot zwart, maar wanneer ze bloed hebben gezogen zijn ze licht tot donkerrood. Larven en nimfen zonder bloed zijn doorschijnend wit en kleiner.

Hoe ziet de levenscyclus eruit?

Onder optimale condities (25-35 °C en hoge luchtvochtigheid) komen de eitjes na 7 dagen uit. Gemiddeld leven vogelmijten 20 dagen waarbij ze ongeveer 50 eitjes legt. Bij afwezigheid van bloed kunnen vogelmijten 9 maanden overleven.

De omstandigheden in de legpluimveestal zijn ideaal voor een snelle toename van de populatie.

Temperaturen hoger dan 45°C en lager dan -20°C overleven de vogelmijten niet.

IPM-methode 

Geïntegreerde plaagdier beheersing (Integrated Pest Management = IPM) is dé manier om de populatie vogelmijten in een stal effectief te beheersen. 

Een eventuele bestrijding met synthetische (chemische) middelen is slechts een onderdeel van deze beheersmethode. De IPM-stappen zijn uitgewerkt in een praktisch bedrijfsplan voor de pluimveehouder en bedrijfsbegeleider. 

Stappen IPM-methode

De methode bestaat uit acht stappen. 

1. Preventie 
2. Monitoren van de populatie 
3. Ingrijpen? 
4. Niet-synthetische methoden 
5. Synthetische middelen* 
6. Synthetische middelen beperken* 
7. Resistentie voorkomen* 
8. Evalueren 

*Niet bij een biologisch bedrijf

• Minimaal een keer per maand monitoren;
• Monitoring uitvoeren op dezelfde plaatsen in de stal;

• De monitor kan het beste geplaatst worden op de volgende plekken:

  • Onder zitsokken in de buurt van een connector met het systeem;
  • Bij of het liefst onder de roosters waar de kippen 's nachts rusten;
  • Niet in de buurt van trosjes of clusters met vogelmijten.
• De monitoringsplaatsen moeten goed verdeeld zijn over de stal in de lengte, breedte en hoogte;
• Er moeten minimaal 12 monitoringsplaatsen zijn (hoe meer, hoe beter);
• De scores/telresultaten moeten geregistreerd worden, voor een vergelijking met de vorige keer.

Er zijn globaal drie methoden om de omvang van een vogelmijtenpopulatie te monitoren:

• Automatische monitoring: de Hotraco Mite Alert is een automatisch vogelmijtmonitoringssysteem
• Kwantitatieve monitoring, eventueel deels uitbesteed: AviVet levert AviVet-vallen (Red Mite Trap) die de omvang van de populatie bepalen aan de hand van de gewichtstoename van een val.

• Visuele, handmatige monitoring:

  • Rickstick, bestaande uit een PVC-buisje met daarin een houten stokje. Het biedt een kunstmatige schuilplek voor de mijten.
  • De Simplified Passive Tape-val (SPT), gemaakt van brede schildertape. Ook deze biedt een kunstmatige schuilplek.
  • Mite Monitoring Score–methode, visueel vaststellen op aantal vaste plaatsen in de stal.

Niet-synthetische bestrijdingsmethoden zijn:

• Mechanische bestrijding: Vogelmijten zijn uit een stal te verwijderen met een staalborstel, stofzuiger of perslucht. Dit kan eventueel in combinatie met een andere behandeling (bijv. synthetisch).
• Fysische bestrijding: De bekendste vorm is de warmtestookmethode (Thermokill). Alle plekken in de stal worden dan gedurende een aantal dagen tot minimaal 45°C verhit. Goed uitgevoerd, is dit een effectieve methode.
• Fysiologische bestrijding: Hiermee maak je het bloed voor de vogelmijt onaantrekkelijk, bijvoorbeeld door de hennen vitamine B2 of knoflook te geven. De effectiviteit is niet altijd duidelijk en bij sterke besmettingen onvoldoende.

Overige niet-synthetische bestrijdingsmethoden:

• Silica's/diatomeeënaarde: door het beschadigen van de huidbescherming droogt de vogelmijt uit. Alleen vogelmijten die in contact komen met de silica's gaan dood. Afhankelijk van de soort middel, regelmatig aanbrengen.
• Natuurlijke vijanden: roofmijt, piepschuimkever (tempexkever in de volksmond) en jachtspin. Roofmijten zijn commercieel verkrijgbaar.
• Q-perch: een zitstok met daaronder stroomdraadjes die de vogelmijt doden in hun looproute van hun schuilplaats naar de hen.

• De aanbevolen dosis niet te overschrijden;
• Het aantal toedieningen te beperken, maar wel volgens productbeschrijving;
• Het middel pleksgewijs toe te dienen (mits conform de gebruikersvoorschrift).