Gedifferentieerd beleid nodig voor CRISPR-Cas-techniek
Met de ontdekking van de CRISPR-Cas9-techniek kun je het erfelijk materiaal van organismen veel makkelijker, goedkoper en sneller veranderen dan met de meer klassieke technieken voor genetische modificatie. Je kunt zelfs hele kleine veranderingen in het genoom aanbrengen, zonder dat je nieuw of vreemd DNA gebruikt.
GGO-richtlijn
Omdat de Crispr-CAS-techniek een belangrijke rol zou kunnen spelen in de verduurzaming van de landbouw, hebben verschillende belanghebbenden er voor gepleit deze techniek vrij te stellen van de Europese ggo-richtlijnen, de richtlijnen voor genetisch gemodificeerde organismen (ggo's). Maar in juli 2018 heeft het Europese Hof van Justitie bepaald dat alleen mutagenesetechnieken die hun veiligheid op lange termijn bewezen hebben, onder een vrijstelling kunnen vallen. Omdat CRISPR-Cas een nieuwe techniek is, is er geen vrijstelling.
Sinds die uitspraak is het debat over CRISPR-Cas nog niet verstomd. Omdat de risico's van die nieuwe techniek waarschijnlijk veel kleiner zijn dan van klassieke mutagenesetechnieken, zou juist deze techniek een vrijstelling moeten hebben, vinden onder meer plantenveredelingsbedrijven en onderzoeksinstituten. Maar het genetisch veranderen van planten en gewassen is al langere tijd maatschappelijk controversieel. Met een vrijstelling biedt je geen ruimte voor het mee laten wegen van ecologische, maatschappelijk culturele of ethische aspecten, stelt het Rathenau Insituut.
Gedifferentieerd beleid
In het rapport 'Genome editing bij planten en gewassen' komt het Rathenau Instituut daarom met een derde mogelijkheid: een gedifferentieerd beoordelingsproces waarbij je een afweging maakt tussen de risico's, landbouwkundige uitdagingen en maatschappelijke zorgen. Zo'n gedifferentieerde aanpak bestaal al langer voor het werken met ggo’s in afgesloten ruimten, zoals in laboratoria en kassen.
Bovendien heeft Noorwegen laten zien dan het kan. Dat land maakt al decennia een integrale afweging tussen risico’s en maatschappelijke waarden. En Noorwegen wil dit beleid nu aanpassen met een differentiatie in risicobeoordeling. Een belangrijk voordeel is dat er bij de toelating van planten en gewassen systematisch aandacht is voor de wenselijkheid van ggo’s en hun bijdrage aan maatschappelijke uitdagingen, alsmede de zorgen van burgers.
(Bron foto: Thinkstock)