Kringlooplandbouw met plantaardige stikstof

Sinds 2012 wordt op de proefboerderij Kollumerwaard ervaring opgedaan met een een experimentele vruchtwisseling die volledig draait op basis van eigen stikstofwinning. Er vindt geen aanvoer van dierlijke mest of compost plaats. Binnen het project ‘Stikstof Telen’ en de voorganger ‘Planty Organic’ werd gekeken wat het effect was op het stikstofgehalte in de bodem, het gehalte organische stof en de beschikbare hoeveelheid fosfaat. Uit de beknopte evaluatie van negen jaar onderzoek blijkt dat een akkerbouwsysteem zonder dierlijke mest heel goed mogelijk is. De stikstof wordt efficiënt benut en de stikstofverliezen zijn laag. Bovendien blijft de bodemkwaliteit stabiel.

Vlinderbloemige gewassen

In een filmpje legt onderzoeker Geert-Jan van der Burgt van het Louis Bolk instituut uit hoe stikstof telen werkt. Door vlinderbloemige gewassen te telen kun je stikstof uit de lucht binden. Het belangrijkste gewas in het systeem is daarom een mengteelt van vlinderbloemige gewassen: klaver en luzerne. Dat gewas wordt gemaaid, afgevoerd en opgeslagen. Het jaar er op wordt dit product naar het land gebracht om de stikstofvoorraad in de grond aan te vullen.

Uit het rapport blijkt dat het systeem goed werkt. Gedurende de negen jaar is er geen sprake van een stijging of daling van het totaal stikstofgehalte in de bodem. Het systeem is dus in staat om zonder enige toevoeging van buiten af de organische stof en stikstof in de bodem op peil te houden terwijl er wel verkoop van producten plaatsvindt. Omdat er in het systeem weinig stikstofverliezen door vervluchtiging, denitrificatie en uitspoeling zijn, is er sprake van een efficiënte stikstofbenutting.  Maar in de acht jaar tijd is er wel een geleidelijk afname van de beschikbaarheid van fosfaat te zien.

Voorbeeldbedrijf

Het idee is nu dat het proefbedrijf omgevormd wordt tot een kringloop-voorbeeld bedrijf waarbij via regionale compost de overige mineralen teruggevoerd worden naar de akker. Er is nog nader onderzoek nodig naar bedrijfseconomische aspecten. Het oogsten en conserveren van maaimeststoffen en later weer uitrijden is een relatief dure aangelegenheid. Mogelijk kan er een optimalisatieslag gemaakt worden door de eerste snede niet te conserveren, maar direct vers op een of meerdere van de andere percelen toe te dienen.

(Bron foto: Pxfuel)