Kringlopen in beeld met de KringloopToets

Voor een duurzame voedselproductie moet je kringlopen zo goed mogelijk sluiten. Dat betekent dat je de mineralen N, P en K en organische stof in je systeem houdt. Onnodige verliezen aan mineralen kunnen negatieve gevolgen voor het milieu hebben, of je kunt die mineralen alleen tegen hoge kosten terugwinnen. Het sluiten van de nutriëntenkringloop is daarom ook een speerpunt in de Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij.

Fosfaat

Een van de mineralen is fosfaat, een mineraal die essentieel voor voedselproductie. Door concentratie van veehouderij in beperkte gebieden ontstaan daar overschotten aan mest en fosfaat en terwijl er elders tekorten zijn. Bovendien is de wereldwijde voorraad aan fosfaat eindig. Als het in discussies over duurzame veehouderij gaat, gaat het vaak over kringlopen. Hoe sluit je kringlopen? Welke maatregelen werken? Wat betekenen grote importen van veevoergrondstoffen in Europa en in Nederland in het bijzonder en de daaruit voortkomende accumulatie van mineralen op landbouwgronden?

De opvattingen over hoe kringlopen werken, lopen nogal uiteen, zegt onderzoeker Theun Vellinga in het nieuwsbericht 'Kringlooptoets stimuleert dialoog over sluiten voedselkringloop' van Wageningen UR: overheden, de diervoederindustrie, veehouders en milieuorganisaties hebben verschillende ideeën over wat de beste maatregelen zijn.

Om een objectieve input voor een politieke, maatschappelijke of bedrijfsmatige afwegingen te maken, is de KringloopToets ontwikkeld. De Handleiding KringloopToets Versie 1.0 verscheen in januari. In die handleiding wordt beschreven hoe kringlopen functioneren. In een schematisch overzicht zie je hoe mest, bodem, gewas, vee, plantaardige en dierlijke productie met elkaar verbonden zijn.

Vragenlijst

Belangrijk onderdeel in de KringloopToets is een vragenlijst die de kringloop in beeld kan brengen. Je kunt zo in gesprekken gestructureerd nagaan wat het effect van een maatregel is. Waar grijpt een maatregel aan? Hoe werkt het door naar andere schakels? Veranderen de hoeveelheden of de stroom van mineralen? Worden de verliezen anders? Wat is het effect op grondgebruik? Of wat is het effect op de productiviteit van de grond, klimaat, leefomgeving, lucht, water en economie?

Zo kun je de varkenshouderij in Brabant onder de loep nemen. Er zijn daar veel varkensbedrijven, terwijl het voer voor een deel in Brazilië wordt geproduceerd. Kun je die varkens dan niet beter in Brazilië grootbrengen? Of kun je voortaan beter het voer uit eigen regio of land inkopen? Met de KringloopToets kun je in beeld brengen wat wat keuzes betekenen voor de nutriëntenkringloop. Tegelijkertijd kijk je ook naar economische en maatschappelijke effecten.

(Bron foto: Pixabay)