Robotisering in de glastuinbouw

Een sorteer- en verpakkingsrobot levert vleestomatentelers Petra en Bart van den Bosch veel op. In het vakblad Onder Glas zegt Petra Van den Bosch: “We besparen, afhankelijk van de productie en het aantal klantspecifieke verpakkingen, acht tot twaalf mensen in de hal.”

Ook locatiemanager Rob Vijverberg van kalanchoëkweker SV.CO is enthousiast over de robotisering in het bedrijf. Een camerasysteem sorteert de planten op grootte en rijpheid. Vijverberg verwacht dit jaar een ruime groei in de afzet, die het bedrijf dankzij de robot zonder personeelsuitbreiding voor elkaar kan krijgen.

Robotisering duurde lang

Robotisering in de glastuinbouw liet lang op zich wachten, mede doordat de producten kwetsbaar zijn. Een robot moet kunnen omgaan met levend materiaal. Ook het beoordelen op variabele gewasdelen was lang een uitdaging voor de ontwikkeling van robots voor de glastuinbouw.

Maar nog veel vaker sneuvelden ontwikkelingen, omdat er geen bedrijven beschikbaar waren voor het testen van prototypes. Bedrijven hadden niet altijd de financiële ruimte of de benodigde slagkracht. En voor veel bedrijven was robotisering een ‘ver-van-mijn-bed-show’.

Niet meer afwachten

Lieselotte de Vries van AgTech Institute en Ties van Bruinessen van RoboHouse, beiden gelieerd aan TU Delft, zien de afwachtende houding nu kantelen. Dat heeft volgens hen verschillende oorzaken. Recente fusies hebben gezorgd voor grotere bedrijven, waar testen van prototypes wel mogelijk is. En een aantal recente ontwikkelingen, zoals het gebruik van drones en mobiele platforms voor gewaswaarneming zijn goed geland in de markt. Volgens De Vries en Van Bruinessen heeft dat de ogen van de sector geopend voor robotisering.

Robot verzet veel werk

Bij kalanchoëkweker SV.CO is gekozen om het sorteren te automatiseren, om zo groei van het bedrijf mogelijk te maken. Locatiemanager Rob Vijverberg: “We willen de komende jaren groeien. Daarvoor zouden we zeker zes mensen nodig hebben die goed kunnen sorteren. Mensen worden steeds duurder en het is lastig om aan goede mensen te komen.” Met de komst van de sorteerrobot is dat probleem bij SV.CO opgelost.

Ook gerberateler Aad van der Wilt ziet robotisering als mogelijkheid voor arbeidsintensieve handelingen, zoals de oogst van de gerbera’s. Volgens de teler is het moeilijk om hiervoor geschikt personeel te vinden, vertelt hij in vakblad Onder Glas. Het bedrijf van Van der Wilt is daarom één van de testbedrijven voor een oogstrobot.

Samenwerking is nodig

Samenwerking tussen verschillende partijen en de bedrijven in de sector is belangrijk bij het ontwikkelen van nieuwe vormen van robotisering. Dat stellen bruggenbouwers De Vries (AgTech Institue) en Van Bruinessen (RoboHouse). “Wij denken dat de kans van slagen aanzienlijk groter wordt als de tuinbouwsector blijft samenwerken en zich actiever opstelt voor doorontwikkeling van nieuwe technologie.” Het tweetal zet daarom in op actief benaderen van de sector en het organiseren van congressen en ontmoetingsplatforms.

De ontwikkeling van de robot voor de gerberaoogst is een goed voorbeeld waarbij samenwerking en stimulering een belangrijke rol speelt. De ontwikkeling van zo’n oogstrobot vraagt veel verschillende disciplines. In het Agro Food Robotics-programma van WUR werken al die disciplines samen. Topsector tuinbouw en uitgangsmaterialen en gewascoöperatie Gerbera ondersteunen de ontwikkeling.

Beter rendement dankzij robot

Naast arbeidsbesparing ziet vleestomatenkweker Petra van den Bosch ook een hoger rendement door de sorteer- en verpakkingsrobot. Het bedrijf kan nu beter inspelen op de vraag van de klant. Van den Bosch geeft aan dat ze meer klantspecifieke verpakkingen gebruiken sinds de sorteermachine een jaar geleden zijn intrede deed. “Dankzij de robot kunnen we sneller en beter inspringen op klantvragen. En daardoor kunnen we een continue afzet richting afnemers garanderen.” Die continue afzet geeft het bedrijf meer mogelijkheden om jaarafspraken met afnemers te maken, waardoor een beter rendement haalbaar is.