Nieuws

Aanpak van medicijnresten in water

Medicijnenresten komen via het riool in toenemende mate terecht in het oppervlakte water. Ze zorgen voor milieuproblemen, bijvoorbeeld omdat ze schadelijk zijn voor waterorganismen. Verwijderen van medicijnresten is vaak lastig. Daarom is een bronaanpak in veel gevallen zinvol.

Veel medicijnresten verdwijnen in het riool via ontlasting, urine of door uitzweten en douchen. Die medicijnresten kunnen voor problemen zorgen. Zo kunnen pijnstillers als diclofenac voor weefselschade bij vissen zorgen. En drinkwaterbronnen kunnen er door verontreinigd raken. In rioolwaterzuiveringsinstallaties wordt maar een deel van de medicijnresten verwijderd door biologische zuivering. Ook door het groeiend medicijngebruik zorgen medicijnresten voor een steeds groter probleem.

Verontreinigingen

Het probleem is dat er veel verschillende medicijnen zijn. In Nederland zijn ongeveer 2000 werkzame stoffen toegelaten als medicijn, aldus vakblad H2O in een artikel. Voor ongeveer 200 van die stoffen zijn analysetechnieken beschikbaar. En voor slechts 23 stoffen zijn PNEC’s (PNEC = Predicted No Effect Concentration) bekend, die iets zeggen over het effect op de waterecosystemen.

Het lastige is dat je elke stof anders moet aanpakken. Er is niet één stof die de oorzaak is van het groeiend probleem met medicijnresten. Het waterscha Aa en Maas heeft voor vier groepen medicijnen uitgewerkt hoe je de verontreiniging zou kunnen terugdringen: antibiotica, pijnstillers, diabetesmedicijnen en bloeddrukverlagers.

Er zijn twee manieren om de aanwezigheid van medicijnresten te verminderen: voorkomen dat ze in het water komen - de bronaanpak - en zuivering. Met name die zuivering is lastig omdat je verschillende technieken nodig hebt. Daarom is de bronaanpak de beste manier.

Antibiotica

Antibiotica worden benedenstrooms benedenstrooms van de zuiveringen van Aa en Maas in concentraties boven de PNEC-norm gevonden. Artsen zijn al terughoudend bij het voorschrijven van een antibiotica. Antibioticaresistentie vormt een groeiend probleem. Wat betreft de bronaanpak is hier nog maar beperkt winst te halen. Met nieuwe oxidatieve technieken zouden antibiotica verwijderd kunnen worden zodat de gehaltes onder de PNEC-norm komen.

Van pijnstillers als diclofenac verdwijnt een deel in het riool via zweten en douchen. Voorlichting over doelmatig gebruik is daarom zinvol. Omdat diclofenac maar matig wordt afgebroken in rioolwaterzuiveringsinstallaties, zijn nieuw technieken nodig om diclofenac af te breken. Ook van diabetesmedicijnen en bloeddrukverlagers is een bronaanpak zinvol, aldus het artikel.

(Bron foto: Thinkstock)