Aanvoer organische stof op zandgrond verbetert bedrijfsresultaat

In het recent op Crkls gepubliceerde onderzoek 'Bedrijfseconomische prestaties van bodemmaatregelen - Opbrengstabiliteit en kosten-batenverhouding van bodemmaatregelen' zijn op proefboerderij Vredepeel de effecten van organische stof en grondbewerking onderzocht op de opbrengst. Het bouwplan bestond uit aardappel, erwt, prei, zomergerst, suikerbiet, B-peen en snijmais.

Conclusies

• Voldoende aanvoer van organische stof via dierlijke mest kan zorgen voor verbeterde opbrengststabiliteit en behoud van opbrengsten op zandgrond.
• NKG is een economisch haalbare maatregel bij een effectieve aanvoer van organische stof van 2 ton per hectare per jaar.
• Aanvoer van extra compost is een economisch haalbare maatregel, met name bij een bedrijfssysteem met een lage organische stofaanvoer (1 ton effectieve organische stof per hectare per jaar).

Aanvoer organische stof met dierlijke mest

Het effect van organische stof aanvoeren is onderzocht in twee objecten:

1. Een lage aanvoer van organische stof (1 ton effectieve organische stof (EOS) per hectare per jaar) met alleen gewasresten.
2. Een ‘standaard’ organische stof aanvoer (2 ton EOS) met ook dierlijke mest.

Een lage organische stof aanvoer geeft een groot negatief opbrengstverschil ten opzichte van een standaard aanvoer (€ -823,- per hectare) door lagere opbrengsten in alle gewassen. De opbrengstvariatie is hoger bij een lage organische stof aanvoer. Daarnaast geeft een lage aanvoer hogere kosten door een hogere kunstmestgift. Voldoende organische stof aanvoer via mest is belangrijk voor een verbeterde opbrengststabiliteit en behoud van opbrengsten.

Niet-Kerende Grondbewerking (NKG)

NKG geeft een iets hogere opbrengst ten opzichte van ploegen, wat vooral bij aardappel en peen naar voren kwam. Prei reageerde negatief op NKG. Op bedrijfsniveau heeft de maatregel een positief effect van € 130,- per hectare (€ 67,- meeropbrengst, € 63,- vermeden kosten). Bij lage organische stof aanvoer gaf NKG echter een negatiever bedrijfseconomisch effect dan ploegen.

Toepassing compost

Verhoogde opbrengsten wogen op tegen de kosten bij zowel standaard als lage organische stof aanvoer. Een verschil van € 255,- per hectare werd gezien bij standaard organische stof aanvoer, en een verschil van € 694,- per ha bij een lage aanvoer. Aanvoeren van compost leidde tot een iets beter bedrijfsresultaat; vooral bij een bedrijfssysteem met lage OS-aanvoer. Of als je het omdraait; weinig organische stof (dierlijke mest en/of compost) aanvoeren kost opbrengst.