Advies beleid Oostvaardersplassen: van natuurwaarde tot economische betekenis

Externe begeleidingscommissie

De Externe begeleidingscommissie beheer Oostvaardersplassen is ingesteld door het College van Gedeputeerde Staten van Flevoland. Aanleiding voor de instelling van de commissie, onder leiding van Pieter van Geel, was de op 7 december 2016 tussen de Staatssecretaris van Economische Zaken en Gedeputeerde Staten (GS) van de provincie Flevoland gesloten overeenkomst 'Dierenwelzijn in de Oostvaardersplassen'. In het verlengde van het overdrachtsdocument hebben Provinciale Staten van de provincie Flevoland in februari 2017 ingestemd met initiatiefvoorstel ‘Richtinggevende uitspraken Beleidskader beheer Oostvaardersplassen’ dat door VVD en SGP was ingediend. In het initiatiefvoorstel wordt aan GS gevraagd een externe begeleidingscommissie in te stellen voor het opstellen van het beleidskader.

Beleidskader

De Commissie adviseert provincie Flevoland om tot een beleid te komen dat leidt tot ingrijpen in het natuurlijk systeem van het Oostvaardersplassengebied, om daarmee juist de unieke natuur- en landschapswaarden van het gebied te versterken. Er moet volgens de commissie op drie sleutelprocessen worden ingegrepen, te weten waterpeildynamiek, begrazingsdruk (aantal grote grazers) en vegetatie ontwikkeling:

• Waterpeildynamiek: er moet topprioriteit worden gegeven aan de uitvoering van het Natura 2000-beheerplan voor het gebied. Belangrijke maatregelen die met spoed maar zorgvuldig ter hand moeten worden genomen, zijn de reset van het moerasdeel van het kerngebied en vernatting van delen van het grazig gebied waardoor daar meer plas-dras ontstaat en er een geleidelijke overgang komt tussen het moerasgebied en de drogere delen van het grazig gebied. Hierdoor wordt het leefgebied van watervogels en moerasvogels uitgebreid, en de functie van vogelreservaat wordt daardoor versterkt;
• Begrazingsdruk: Het aantal dieren zal fors moeten verminderen tot 1100 dieren, met behoud van natuurlijk levensvatbare populaties. Het is wenselijk dat de vermindering van de 3 soorten verschillend wordt aangepakt: handhaven huidige aantal runderen, reductie aantal konikpaarden door uitplaatsen, en reductie aantal edelherten door afschot. De commissie adviseert te komen tot een kleiner oppervlak te begrazen grasland en vermindering van de begrazingsdruk daarvan ten opzichte van de afgelopen jaren. Dit voorkomt dat 's winters voedseltekorten ontstaan en geeft ruimte aan ontwikkeling van bosschages, struiken, struwelen en ruigten;
• Vegetatie-ontwikkeling: Aansluitend bij het vorige punt wordt er actief ingegrepen in het landschap door delen van het grazige deel van het gebied vrij te houden van begrazing. Doordoor krijgen vegetatietypen en -structuren de ruimte om zich te ontwikkelen. Dit wordt bespoedigd en versterkt door aanplant van bomen en struiken. Die bosschages dienen tevens ter beschutting van de grote grazers in het kerngebied van de Oostvaardersplassen.

Nationaal Park Nieuw Land

De commissie adviseert de provincie voorts om met andere overheden en private partijen te investeren in de kwaliteit van natuur en landschap en in toeristisch-recreatieve voorzieningen in en rond de Oostvaardersplassen. In de toekomst zullen meer mensen het gebied in kunnen om er de ongereptheid van natuur en landschap in dit bijzondere gebied te ervaren. In dat verband past het dat de Oostvaardersplassen onderdeel gaan uitmaken van het toekomstig Nationaal Park Nieuw Land.

Gedeputeerde Staten zullen in de 2e helft van mei 2018 met een voorstel komen. Besluitvorming door Provinciale Staten wordt in juli 2018 verwacht.

(Bron foto: omslag rapport Advies Beheer Oostvaardersplassen)