Alternatieven voor plaggen van heide

Plaggen is een bekende manier om heideterreinen in stand te houden en te beheren. Bij plaggen wordt de hele plantengroei en de bovenste laag van de bodem verwijderd. Volgens dit natuurbericht blijkt echter dat grootschalig plaggen het hele leefgebied van de dieren die er leven, sterk aantast. Daarnaast wordt er ook veel zaad en organische stof afgevoerd. Door grootschalig plaggen wordt de bodem aangetast en het bufferend vermogen van de bodem verlaagd.

Kleinschalig

Vanwege de negatieve effecten wordt er al veel kleinschaliger geplagd dan vroeger, en kijkt men veel zorgvuldiger of plaggen op die plek echt wel de meest geschikte maatregel is. Voor herstel van vegetatie is plaggen op zich geen verkeerde maatregel. Voor de fauna en het herstel van een heidesysteem in z’n totaliteit is het echter niet geschikt.

Alternatieven

Daarom wordt onderzoek gedaan naar alternatieven, zoals chopperen (een soort tussenvorm van maaien en plaggen), drukbegrazing en gescheperde begrazing al dan niet met het bestrooien met kalk om verzuring tegen te gaan. Het experimentele onderzoek bevestigde dat plaggen in combinatie met bekalking, leidt tot een snelle terugkeer van kenmerkende plantensoorten en pioniersoorten onder de fauna, maar op korte termijn ten koste gaat van veenmossen, strooiselafbrekende paddenstoelen, detritivore en herbivore fauna en de kenmerkende fauna van oudere heide.

Chopperen en begrazing

Chopperen veroorzaakte een vergelijkbaar effect, maar met minder negatieve gevolgen voor mossen, humusafhankelijke paddenstoelen en de fauna van oudere heide. Bekalking neutraliseerde hier, net als bij plaggen, de ammoniumpiek. Drukbegrazing leidde wel tot een meer open vegetatiestructuur, maar nog niet tot grote veranderingen in bodemchemie, vegetatie of fauna. Soorten van oudere heidestadia werden niet negatief beïnvloed en er waren aanwijzingen voor positieve effecten bij insectensoorten als Heideblauwtje, Bossteekmier en Zompsprinkhaan.

Een definitief oordeel over de alternatieven wordt in het onderzoek nog niet gegeven, daarvoor loopt het nog te kort. Toch levert het onderzoek al inzichten op over de mogelijke toepassingen van alternatieven voor plaggen.

(Bron foto: Pixabay)