Nieuws

Ander beleid nodig voor vergroening landbouw

Het huidige landbouwbeleid gebruikt vooral economische instrumenten om boeren aan te zetten de productie te vergroenen. De overheid zou meer kunnen doen met informatie- en communicatie-instrumenten of fiscale instrumenten.

Naast de productie van voedsel, vezels en grondstoffen voor energie en industriële producten, kan de landbouw mee produceren. Je kunt denken aan biodiversiteit, schoon water en agrarische cultuurlandschappen. De Wageningse masterstudent Kees van Vuren noemt dat publieke goederen. Die goederen zijn gewenst door de maatschappij, maar de productie ervan wordt niet gestuurd via een marktmechanisme.

Landbouwbeleid

De productie van publieke goederen of het leveren van publieke diensten maakt sinds 1992 wel steeds vaker deel uit van het Europees landbouwbeleid. In 1992 was er op initiatief van de toenmalige landbouwcommissaris McSharry een landbouwhervorming waarbij de subsidie niet langer gekoppeld was aan productie van goederen maar aan de hoeveelheid landbouwgrond.

Vergroening is nu een onderdeel van het gemeenschappelijk landbouwbeleid, maar die zijn nog niet erg effectief, zo blijkt uit onderzoek. Het zou beter kunnen, vindt Van Vuren. Hij vind dat er een beter begrip van boeren nodig is. Hij wil weten welke publieke interventie er voor kan zorgen dat er een betere productie van die publieke goederen plaatsvindt. Welk beleid is daarvoor nodig? Wat brengt boeren er toe die publieke diensten te leveren?

Sleutelfactoren

Hij nam twintig diepte-interviews af met verschillende boeren uit heel Nederland. Het ging daarbij om ondernemers uit diverse grondgebonden sectoren zoals melkveehouders, akkerbouwers, vleesveehouders en schapenboeren. Uit zijn MSc-Thesis schrijft hij dat er drie sleutelfactoren zijn die boeren ertoe brengen om publieke goederen te produceren. Mogelijkheid, intrinsieke motivatie en economische overwegingen.

De plaats van het bedrijf of beschikbaarheid van tijd en arbeid moet de mogelijkheid bieden om publieke goederen te produceren. Boeren moeten bereid zijn om maatregelen te nemen. En het moet financieel interessant zijn om publieke goederen te produceren.

Communicatie-instrumenten

Van Vuren ziet dat binnen het huidige landbouwbeleid vooral economische instrumenten gebruikt om boeren aan te zetten publieke goederen te produceren. De overheid zou gebruik kunnen maken van informatie- en communicatie-instrumenten om boeren te motiveren. Daarnaast zou de overheid economische en fiscale instrumenten kunnen gebruiken om de economische overwegingen te beïnvloeden.

De student ziet zijn thesis als een eerste stap in het onderzoeken van factoren die het gedrag van boeren omtrent publieke goederen beïnvloeden. Hij vindt het nodig dat er verder onderzoek uitgeveord wordt dat zich richt op de verschillende publieke goederen afzonderlijk.

(Bron foto: Shutterstock)