Arbeidsomstandigheden in land- en tuinbouw
Bijna de helft van de in 2015 door Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) gecontroleerde bedrijven begaat overtredingen als het gaat om veilig werken, zo blijkt uit een rapportage van een onderzoek. Een kwart van de bedrijven betaalt de werknemers niet voldoende of heeft de arbeidstijdenregistratie niet op orde. Medewerkers maken soms lange dagen. In juni verscheen het rapport Eerlijk, veilig en gezond werken in de agrarische en groene sector: resultaten van inspecties over 2015.
Arbeidsongevallen
In 2015 heeft de dienst 512 inspecties uitgevoerd in de agrarische en groene sector. Die inspecties zijn nodig, want in de agrarische sectoren vinden veel arbeidsongevallen plaats. Van de gemelde ongevallen ging het in 2015 in totaal om 73 slachtoffers. De ongevalfrequentie is in vergelijking met een aantal andere sectoren relatief hoog, meldt de inspectie in de brochure. Bij meer dan een kwart van de ongevallen komt het slachtoffer in contact met bewegende delen van een landbouwmachine of een transportvoertuig. Een rol speelt dat de werkdruk en werktempo in de sector hoog is, dat er veel gewerkt met laaggeschoold personeel en flexibele arbeidskrachten. Het is een combinatie van factoren die leidt tot een verhoogde kans op ongevallen.
Arbeidsomstandigheden
Bij de controles in de groente- en sierteeltsector richtte de inspectie zich vooral op de arbeidsomstandigheden. In de helft van de 335 bedrijvengevallen werden overtredingen geconstateerd, vooral op het gebied van machineveiligheid of de inrichting van de werkplaats. Bij ongeveer 10% van de bedrijven waren er overtredingen door blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Het gaat daarbij vooral om veiligheidsmaatregelen bij de opslag van gewasbeschermingsmiddelen. Arbeidsveiligheid blijft in de sector aandacht vragen, concludeert de inspectie. Het percentage bedrijven met overtredingen is overigens vergelijkbaar met eerdere inspectieresultaten.
Arbeidsmarktfraude
In de aspergeteelt en een aantal andere deelsectoren controleerde de inspectie op naleving van wetten op gebied van arbeidsmarktfraude: de Wet arbeid vreemdelingen (Wav), de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML) en de Arbeidstijdenwet (ATW). Bij 25% van de 82 bedrijven werden in totaal 81 overtredingen geconstateerd.
Een groot deel van de overtredingen betrof de ATW. Vooral bij aspergetelers was bij bijna de helft iets niet op orde. Er werd geen deugdelijke registratie van de arbeidstijden bijgehouden of er was een overschrijding van de toegestane arbeidstijden. Bij 30% van de inspecties werden overtredingen van de WML geconstateerd: Een onderbetaling van loon of vakantietoeslag.
Poolse werknemers
Opvallend is dat bij de aspergeteelt 68% van de personeelsleden een buitenlands paspoort heeft. Veel Polen, maar ook Bulgaren en Roemenen. De sector kent, net als andere 'open teelten' sterke arbeidspieken vanwege de seizoensgebonden teelt. Bedrijven zijn dan - gedreven door concurrentie - op zoek naar goedkope arbeidskrachten die flexibel beschikbaar zijn.
Ongeveer tegelijkertijd verscheen een rapport over arbeidsomstandigheden van Poolse werknemers in Nederland van Somo en Fairworks. Uit het rapport 'Profiting from dependency' blijkt dat Polen, en andere buitenlandse werknemers, te maken hebben met lange werkdagen, onbetaald overwerk, seksuele intimidatie en bedreigingen. De Poolse werknemers zijn afhankelijk van uitzendbureaus en daardoor extreem kwetsbaar voor uitbuiting.
(Bron foto: Pixabay)