Audit Stichting Zeldzame Huisdierrassen toont onmisbare rol van stichting
De subsidie voor de Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) is gebaseerd op onder andere het Global Plan of Action of Animal Genetic Resources for Food and Agriculture (GPA). In het GPA is het uitgangspunt dat de ‘oorspronkelijke rassen niet verloren mogen gaan omdat ze naast cultuurhistorische en landschappelijke waarde, waardevolle eigenschappen hebben die nodig zijn voor een duurzame voedselproductie.’ Het GPA is opgesteld door de internationale voedselorganisatie FAO, en de Nederlandse overheid heeft een verplichting in het navolgen hiervan.
De SZH en het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) zijn, met ieder hun eigen werkveld en expertise, de belangrijkste uitvoerders van het GPA. Waarbij de SZH werkt aan het vermaatschappelijken van inheemse (zeldzame) rassen en een brugfunctie vervult tussen de praktijk en de wetenschap en het CGN zorgt draagt voor het (wetenschappelijk) onderzoek en methoden ontwikkelt voor zowel in situ als ex situ behoud van genetische diversiteit.
Evaluatie activiteiten SZH
De SZH levert een belangrijke bijdrage aan het nakomen van deze internationale verplichtingen en afspraken. Bij de evaluatie werden niet alleen jaarverslagen en andere documenten over het werk van de SZH bestudeerd maar ook (bestuurs)leden van alle rasorganisaties en degenen die betrokkenen waren bij projecten geïnterviewd over het werk van de SZH.
Uit het evaluatierapport Bartels blijkt dat de SZH door haar activiteiten zeer belangrijke rol speelt bij het in stand houden van zeldzame huisdierrassen. Vooral door haar netwerkfunctie biedt de SZH haar achterban en partners een platform voor ontmoeting en uitwisseling van foktechnische kennis. Daarnaast levert de SZH een belangrijke bijdrage aan de promotie van zeldzame rassen en hun producten en diensten en speelt ze een belangrijke rol in het behartigen van de belangen bij het houden van zeldzame rassen door haar contacten met de overheid en het CGN.
Toch wordt het behoud van zeldzame rassen wordt nog steeds bedreigd. Dat heeft de volgende oorzaken: De huidige groep fokkers vergrijst, de regelgeving, die vooral afgestemd is op de intensieve commerciële dierhouderij, belemmert de veelal kleinschalige houderij van de zeldzame rassen bij het in stand te houden van populaties met toch al een geringe omvang of met het ondernemen met deze dieren. Dat betekent dat de aantallen van deze dieren verminderen, waardoor de kans op inteelt toeneemt en zo een bedreiging vormt voor het in stand houden van een gezonde populatie.
Hoe nu verder
Van 2008 tot en met 2012 ontving de SZH een subsidie van € 200.000 jaarlijks voor haar werkzaamheden in het kader van de implementatie van het Global Plan of Action. Daarna werd die sterk verminderd tot het huidige niveau van € 80.000 jaarlijks. Gebleken is dat de SZH door deze kortingen ‘in een gevaarlijke negatieve spiraal is beland die de continuïteit van haar werkzaamheden bedreigt’ (Bartels p. 59).
De reactie van de overheid op het rapport is dat de SZH weliswaar goed werk doet maar helaas is de aanbeveling van het rapport om meer middelen ter beschikking te stellen voor het werk van de SZH niet door het ministerie overgenomen. Het bedrag zal de komende jaren niet worden verhoogd. Dat betekent dat de stichting beperkt blijft in menskracht en in slagkracht.
In een overleg met EZ is de SZH uitgedaagd om middelen uit de markt te halen d.m.v. het werven van fondsen en sponsoren en samenwerking met andere partijen. EZ stelt in 2016 eenmalig € 40.000 ter beschikking om hiervoor een plan op te stellen en uit te werken.
Contact
Stichting Zeldzame Huisdierrassen
www.szh.nl, info@szh.nl
(Bron foto: logo ministerie Economische Zaken)