Baggeren tegen woekerende waterplanten

Woekerende waterplanten zorgen voor veel hoofdbrekens bij waterbeheerders, schrijft vakblad H2O. De waterplanten staan ecologische doelen in de weg en zorgen voor hoge onderhoudskosten. De waterbodem lijkt een handvat te biedenom die groei aan te pakken. In een onderzoek bij waterlopen in Oost-Gelderland is gekeken welke factoren van belang zijn. In het artikel 'Woekering van waterplanten in beken tot op de bodem uitgezocht' gaat het vakblad in op dat onderzoek.

Voedselrijkdom

De voedselrijkdom van de bodem lijkt een belangrijke sleutel in de ontwikkeling van waterplanten. Op een voedselrijke ondergrond komt een beperkt aantal soorten tot ontwikkeling zoals smalle waterpest, aarvederkruid of gele plomp die bovendien veel biomassa vormen. Uit onderzoek blijkt dat de bedekking van een aantal soorten sterk gerelateerd was aan de concentratie fosfor in het bodemvocht. De fosfaatrijkdom van de bodem speelt dus een belangrijke rol.

Fosfaat

Onder zuurstofrijke omstandigheden wordt fosfaat - afkomstig uit slib, ingespoeld materiaal en dode organische stof van afgestorven planten - gebonden aan ijzerdeeltjes. Zitten er ook veel fijne bodemdeeltjes in het slib, zoals in kleigrond, dan kan dat fosfaat ook binden. Door afbraak van organisch materiaal kan fosfaat vrijkomen. Als er dan anaerobe omstandigheden ontstaan, vindt reductie van ijzer plaats. Het fosfaat dat aan het ijzercomplex is gebonden, komt dan ook vrij. Naarmate de sliblaag dikker en voedselrijker wordt, kunnen er meer waterplanten groeien die vervolgens weer meer slib vangen. Zo ontstaat er een vicieuze cirkel waarbij de bodem steeds voedselrijker wordt, er meer fosfaat vrijkomt en de waterplantenbiomassa toeneemt.

Baggeren

Waterbeheerders kunnen met gericht beheer die vicieuze cirkel doorbreken. Je kunt waterplantenvegetaties maaien en verwijderen. Zo haal je wat fosfaat weg. Het gaat dan om enkele grammen per vierkante meter. Meer effect heeft het een deel van de sliblaag te verwijderen, want die bevat veel meer fosfor: Soms wel honderden grammen per vierkante meter. Baggeren dus. Verder kan een hogere stroomsnelheid zorgen dat ophoping van de fijnere voedselrijkere slib- en bodemdeeltjes voorkomen wordt.

(Bron foto: Pixabay)