Beleidsscenario’s voor de garnalenvisserij

Wageningen Marine Research en Wageningen Economic Research rekenden voor de studie de ecologische en sociaaleconomische consequenties door van verschillende beheerscenario’s. Eén scenario waarbij de visserij-inspanning wordt beperkt door een verkorting van de reistijd (visdagen) per week en/of een tijdelijke stop in de zomer en/of winter, een tweede scenario met het sluiten van gebieden, gecombineerd met het uitkopen van vergunningen en een derde met alleen het uitkopen van vergunningen. Alle drie scenario’s leiden tot een verlaagde visserij-inzet maar kunnen verschillende effecten hebben op het milieu en de visserij.

Hoe ecologische effecten te bepalen?

Voor het bepalen van de ecologische effecten is gebruik gemaakt van een model dat de visserij-inspanningen, aanlandingen en de bijvangst van ondermaatse garnalen over een periode van twee decennia nabootst. Dit is berekend op basis van wijzigingen in inspanningen en vangsten, als resultaat van hoe het garnalenbestand en de garnalenvloot op elkaar inwerken. Daarnaast zijn negatieve effecten voor vogels (verstoring voor overwinterende duikeenden), positieve effecten voor oppervlakte foerageerders (zoals meeuwen en sterns) en ongewenste bijvangst (vissen en bodemdieren) bepaald op basis van deze modelresultaten en deskresearch.

Verschillende typen uitkomsten

De directe sociaal-economische effecten zijn bepaald op basis van een rekenmodel en de historische gegevens van de garnalenvloot over de periode 2016-2021. Het ecologische model en de sociaal-economische berekeningen in de studie zijn gebaseerd op dezelfde beheerscenario’s, maar geven verschillende typen uitkomsten. Waar het ecologische model impact aangeeft op lange termijn, geven de sociaal-economische berekeningen mogelijke resultaten op korte termijn.

Ecologische effecten van afname in visserij-inzet

Op korte termijn leidt minder vissen direct tot minder bodemberoering, minder brandstofverbruik en minder uitstoot van broeikasgassen. Daarbij maakt het niet uit of de dalende inspanningen komen door een kortere visweek, een kleiner aantal schepen of seizoenssluitingen. Ook zal een geringere visserij-inspanning leiden tot minder verstoring voor duikeenden en minder ongewenste bijvangsten, mits er minder overlap is in ruimte en tijd tussen de visserij en voorkomen van deze soorten. Ten slotte zal het sluiten van gebieden voordelen kunnen opleveren voor vogels en bijvangstsoorten; de mate waarin hangt af van de keuze van de locatie en in welk seizoen.

Het verband tussen minder visserij en de garnalenpopulatie is afhankelijk van hoeveel minder visserij-inspanning daadwerkelijk plaatsvindt. Als de visserij-inspanning slechts een beetje wordt verminderd, kunnen meer garnalen langer groeien en kunnen de jaarlijkse aanlandingen toenemen. Echter vanaf een bepaalde daling in visserij-inspanning neemt de garnalenbiomassa in de zee zo toe, dat dit kan leiden tot een langzamere groei. Bij een grote daling van de inspanning wordt een langere overleving van garnalen tegengegaan door een langzamere groei, wat leidt tot lagere vangsten van marktwaardige garnalen. Hogere dichtheden van kleinere garnalen zou volgens het berekenmodel in dat geval meer discards van ondermaatse garnalen veroorzaken. Let wel, in de huidige studie was er geen variatie in de natuurlijke sterfte door meer garnaal-etende roofdieren zoals wijting geïncludeerd. Hoewel dit een toename van kleine garnalen zou kunnen compenseren.

Daarnaast verandert ook de ontwikkeling van het garnalenbestand door het seizoen, met als gevolg dat de timing van pieken van grote (verhandelbare) garnalen ook verandert. De garnalenvisserij past de seizoensgebonden visserij aan de beschikbaarheid van verhandelbare garnalen aan. Een verminderde visserij-inspanning kan dus ook leiden tot veranderingen in het seizoenspatroon van de visserij.

Wijze inzetreductie bepalend voor sociaal-economische effecten

De sociaal-economische effecten worden vooral bepaald door de wijze van reductie van visserij-inspanning. Bij een gelijkblijvende vloot kunnen alle vissers blijven vissen, maar werken en verdienen ze minder. Het is dan de vraag of vissers bij die omzet nog willen blijven vissen. Bij een sanering neemt de totale werkgelegenheid af, maar levert de visserij voor de overblijvende vissers meer op. De effecten op de afnemers van de garnalen zijn in beide gevallen hetzelfde. In de meeste scenario’s zijn de gevolgen voor het totale aanbod van garnalen en de effecten in de keten beperkt

Geen toekomstvoorspellingen, maar mogelijk richtingen

De resultaten van de analyses geven de effecten op hoofdlijnen weer, omdat veel beheerscenario-details nog niet zijn ingevuld. Het zijn geen toekomstvoorspellingen, maar geven de mogelijke ontwikkelingsrichtingen aan. De resultaten kunnen ingezet worden in de dialoog tussen stakeholders door de gevolgen van verschillende beheeropties naast elkaar te zien, en zo betere belangenafwegingen mogelijk te maken. Het rapport geeft ook een aanzet voor de methodiek die daarbij gehanteerd kan worden. Daarbij zullen, naast gemiddelde uitkomsten, ook de risico’s in de vorm van mogelijke ongewenste bijeffecten - zoals de economische resultaten in specifieke jaren - een belangrijke rol spelen en de huidige situatie in de visserij en het viscluster.