Bestrijdingsmiddelen in tuinplanten 2022

Milieuadviesbureau CLM heeft de monitoring in opdracht van TBNL uitgevoerd bij tuincentra van Praxis, Welkoop, Intratuin, Hornbach, GRS Retail, GroenRijk en bijStox. Al deze ketens hebben de Ambitie gewasbeschermingsmiddelen van TBNL ondertekend. Door de monitoring krijgen de deelnemende retailers inzicht in hoeverre ze voldoen aan de ambitie en wat ze nog kunnen verbeteren. De onderzochte gewassen: lavendel, rodondenron, klokjesbloem, anjer en bijvoorbeeld zachtfruitsoorten.

Bij elke retailer zijn twee filialen bezocht (van bijSTOX één filiaal) en bij elk filiaal werden zes verschillende planten gekocht. Volgens afspraak waren dit vier soorten die jaarlijks terugkeren en twee ‘surprisesoorten’. Een geaccrediteerd laboratorium onderzocht de planten op circa 750 verschillende stoffen met een nauwkeurigheid van 0,01 milligram per kilogram (mg/kg). In samenwerking met de retailers is bovendien de teler, de certificering en het land van herkomst van de planten achterhaald.

Verbetering en verslechtering

In 2021 waren er op sommige punten verbeteringen en op andere verslechteringen. Dat was in 2022 ook zo. Het percentage ambitieovertredingen lag rond hetzelfde niveau. Ten opzichte van 2020 is er wel een lichte stijging van overtredingen te zien.

Er is sprake van een overtreding volgens de ambitie van TBNL als residuen worden aangetroffen van GP9- of TR5-stoffen, óf stoffen die niet zijn toegestaan in het land van herkomst, óf als het maximaal aantal stoffen per plant hoger is dan twaalf.

Verbeteringen

• Hoogste aantal residuen ligt lager dan voorgaande jaren.
• Planten zijn beter te traceren, waardoor verbeteringen beter kunnen worden doorgevoerd.
• Er zijn minder illegale stoffen aangetroffen dan voorgaande jaren

Verslechtering

Er werden meer GP9-stoffen aangetroffen. GP9-stoffen zijn erg schadelijk en door de tuinbranche aangeduid als zeer onwenselijk. Omdat deze stoffen ook in pollen en nectar zitten, of in bladluizen, zijn ze ook sterk belastend voor bijen en andere nuttige insecten. In de ondertekende ambitie is opgenomen dat telers deze stoffen niet meer mogen gebruiken.

Uitfasering

In sommige teelten zijn GP9-stoffen moeilijk vervangbaar. Zolang een volledig verbod voor deze teelten niet direct mogelijk is, kiest TBNL voor een uitfaseringsaanpak. Opvallend is dus dat er nog relatief veel planten zijn gevonden met deze schadelijk GP9-stoffen en in het bijzonder acetamiprid. Deze stof werd zeven keer gevonden en staat daarmee in de top tien van meest gevonden stoffen. In Nederland zijn nog drie van de GP9-stoffen wettelijk toegelaten. De stoffen die wettelijk verboden zijn, werden niet gevonden. Telers zijn op de hoogte van de wettelijke uitsluitingen, maar niet altijd van de bovenwettelijke uitspraken die in de ambitie zijn ondertekend. Daardoor kunnen ambitieovertredingen toch nog voorkomen.