Biodiversiteit als prioriteit: 10 oplossingen voor de biodiversiteitscrisis

Stichting de Nationale DenkTank realiseert met concrete oplossingen maatschappelijke impact. Dit doet zij door jaarlijks twintig jonge denkers en doeners met verschillende achtergronden samen te brengen en te laten werken aan een maatschappelijk urgent vraagstuk. In 2022 is gekeken naar biodiversiteitsverlies in Nederland. Daarbij is nauw samengewerkt met vijf themapartners: het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel, Koninklijke BAM Groep en Lidl.

Dit jaar werd de DenkTank mede-gefinancierd door de Triodos Foundation. Door bruggen te slaan tussen de wetenschap, de overheid en het bedrijfsleven wordt het mogelijk om de adviezen en oplossingen die zijn ontwikkeld daadwerkelijk geïmplementeerd te krijgen. Zo maakt de Nationale DenkTank maatschappelijke impact.

Knelpunten

De DenkTank heeft twee knelpunten geïdentificeerd: enerzijds zijn Nederlanders niet overtuigd van de urgentie van het biodiversiteitsprobleem, en anderzijds worden welwillende partijen in hun impact beperkt. De urgentie wordt door Nederlands nauwelijks gevoeld, omdat veel mensen niet weten wat biodiversiteit precies inhoudt. Uit onderzoek bleek dat ongeveer de helft van de Nederlanders niet weet wat biodiversiteit betekent. Daarnaast weten veel Nederlanders ook niet dat het slecht gesteld is met de biodiversiteit.

Het andere knelpunt, dat welwillende partijen beperkt worden in hun impact, komt omdat ons maatschappelijke systeem niet is ingesteld op het belonen van een positieve invloed op biodiversiteit. Er is een scheve kosten-batenverdeling, een gebrek aan duidelijke kaders en de juiste kennis ontbreekt om dit op te lossen.

Er zijn dus knelpunten die ervoor zorgen dat Nederland in een biodiversiteitscrisis verkeert. Het tij keren is gelukkig nog goed mogelijkheid door bewustzijn te creëren bij Nederlanders om de hele maatschappij in beweging te krijgen.

Oplossingen in crisis

Het onderzoek van de DenkTank leidde tot inzicht in de belangrijkste barrières en uitdagingen om biodiversiteit in Nederland te herstellen. Deze barrières en uitdagingen zijn uitgewerkt tot 10 concrete oplossingen. Van het kiemcollectief dat uitwisseling van zaden tussen boeren faciliteert tot Natuurinclusief bouwen op de kaart dat informatie over natuurinclusief bouwen beter beschikbaar maakt. Maak hieronder kennis met alle 10 oplossingen van de DenkTank.

1. Het Kiemcollectief

Het Kiemcollectief is een coöperatie van boeren die uitwisseling van zaden tussen boeren faciliteert. Boeren gaan weer robuuste, zaadvaste rassen telen: patentvrije en vruchtbare zaden, waardoor je elk jaar opnieuw kan planten.

2. BioDome

Nederlanders weten niet wat biodiversiteit inhoudt en kunnen daardoor het belang van gezonde natuur niet goed inschatten. De BioDome is een meeslepende 5D-ervaring (met alle 5 zintuigen) die aanzet tot verwondering en actie voor biodiversiteit. De BioDome moet verschijnen op plaatsen waar veel mensen langskomen, zoals op stations of op kantoor.

3. Stedelijke Natuur in Beeld

Samenwerkingsverband dat onderzoekt welke natuurinclusieve bouwmaatregelen de biodiversiteit vergroten. Ook hebben
overheden hun beleid over natuurinclusief bouwen verbeterd door deze kennis. Natuurinclusief bouwen is nu de norm. Daardoor vergroot de gebouwde omgeving de biodiversiteit in Nederland. Rondom elk huis is er natuur te vinden en zijn de mensen gelukkiger.

4. Vliegende Ecologen

Welwillende partijen worden door het gebrek aan kennis en capaciteit belemmerd iets te doen voor de biodiversiteit. En dat is precies waar de Vliegende Ecologen kunnen helpen: zij leveren kennis en advies. Vliegende Ecologen is een flexibel inzetbare groep ecologen die het ecologische kennistekort oplost bij verschillende organisaties, zoals gemeenten, scholen en bedrijven. Deze partijen hebben namelijk niet altijd de financiële capaciteit om zelf ecologen in dienst te nemen of in te huren.

5. Gifgroen

We gebruiken in Nederland zo’n 5 miljoen kilo pesticiden per jaar. Een gezonde bodem zit vol leven, maar de (micro-)organismen zijn niet opgewassen tegen al dat gif. Communiceren over biodiversiteit mag dan een uitdaging zijn, het gezondheidsaspect bij het thema pesticiden is heel grijpbaar. Deze oplossing is daarom simpel: we sporen supermarkten middels een campagne aan om zich te commiteren aan een stappenplan zodat hun productieketens gifvrij worden.

6. Natuurinclusief Bouwen op de Kaart

Met een beleidsvoorstel dat gedragen wordt door de bouwsector en lokale overheden sporen we de overheid aan informatievoorziening te ontwikkelen die natuurinclusief bouwen inzichtelijk maakt.

7. Plantje Boom

Nederlands zien biodiversiteitsverlies niet als een urgent probleem, zo blijkt uit de analyse van de Nationale DenkTank 2022. Daarom ondernemen ze te weinig actie om de biodiversiteit in hun eigen omgeving te verbeteren. Plantje Boom is een kaartspel waarbij spelers door middel van een gezond bodemsysteem zo veel mogelijk planten en bomen laten groeien. Je speelt het spel aan de keukentafel, maar herkent het spel in de wereld om je heen, Zo maken we iedereen op een laagdrempelige manier bewust van het belang van biodiversiteit.

8. Kenniserkenning voor Boeren

Kenniserkenning voor boeren beloont boeren die hun kennis blijven ontwikkelen, bijvoorbeeld op het gebied van natuurinclusiviteit. Het is een vrijwillige accreditatie die boeren kunnen krijgen door aan verschillende ontwikkelingsactiviteiten mee te doen. Aan de Kenniserkenning worden punten toegekend die een premie oplevert, betaald door de afnemer van de producten van het land.

9. Het Nederlandse Pluktuinpact

Het Nederlandse Pluktuinpact verbindt groene en sociale ondernemers. Zo wordt het runnen van een pluktuin laagdrempeliger, efficiënter en leuker. Door het faciliteren van pluktuinders kunnen ook meer pluktuinen tot bloei komen. Hierdoor komt groen dichter bij de burger en wordt de waarde ervan ook zichtbaar voor niet-groene burgers.

10. Bijna Bio

Bijna Bio zorgt ervoor dat welwillende boeren de omschakeling naar biologische landbouw wél kunnen maken. Drie maatregelen moeten daarvoor zorgen: 1. De vraag naar biologisch voedsel wordt gestimuleerd door het inkoopbeleid van overheden aan te passen. 2. Een boerenambassadeur wordt aangesteld om de opgaven van boeren en provincies te verbinden. 3. Een regeling dat boeren die écht willen omschakelen tegen lage rente hun plannen kunnen realiseren.