Bloemrijke bermen voor bijen

De gemeente Breda heeft groenbeheer hoog in het vaandel staan. De bijna 900 ha groen die de gemeente rijk is, wordt op ecologische wijze beheerd. Centraal hierbij staat het behoud en herstel van de biodiversiteit. Landschapseigen biotopen moeten voor fauna en flora als leefgebied dienen. In eerste instantie waren flora, dagvlinders, vogels en adders de belangrijkste graadmeters. Sinds kort is een bijenmonitoring opgestart en zijn wilde bijen als graadmeter toegevoegd. In het artikel Bezige bijen in Breda zien we welke maatregelen Breda heeft genomen om de bijenpopulatie te faciliteren.

Bermen

Ongeveer 370 ha van het beheerde groen in Breda bestaat uit bermen. De gemeente heeft ervoor gekozen om de natuur zoveel mogelijk tot zijn recht te laten komen. Voedselrijke bermen worden twee maal per jaar gemaaid om kruidenrijkere vegetatie een kans te geven. Voor fauna is deze kruidenrijke vegetatie belangrijk. Alleen op plekken waar verkeersoverzicht nodig is wordt er vaker gemaaid.

Bureau Waardenburg heeft onderzocht wat dit ecologische graslandbeheer heeft opgeleverd. Gekeken is naar plantensoortrijkdom en bloemrijkdom, beide erg belangrijk voor de bijenpopulatie. Op 70% van de meetpunten is een licht positief effect te zien op de soorten- en de bloemrijkdom. Dit betekent waarschijnlijk een verbetering van het voedselaanbod en de nestelcondities van de bijen. Het aantal meetjaren is nog beperkt en mogelijk hebben de afgelopen droge jaren bijgedragen aan de toename van kruidachtige gewassen. De voorzichtige verwachting echter is dat dit ecologische maaibeheer positief uitpakt voor vegetatie en bijen.

Oevers

Door het nieuwe ecologische beleid worden ook de oevers minder gemaaid. Gekozen is voor 'baardenbeheer'. De oevers worden om het jaar in delen gemaaid zodat er altijd voldoende schuilplaatsen, foerageerplekken of broedgebieden zijn voor de fauna. Er zijn specifieke maatregelen genomen voor de bijen en andere insecten. Zo is er voor de bijen een groter aanbod aan bloemen en bloeiende bomen en bestaat deze bloemrijke vegetatie alleen uit inheemse soorten.

Het blijkt dat met name bijen een voorkeur hebben voor inheemse planten. Ook zijn er kale zandvlakken en steilrandjes gecreӫerd speciaal voor gravende insecten, waaronder zandbijen en graafwespen. Verder wordt er dood hout gespaard. Houtafval zorgt naast overwinterplekken ook voor veel bijen- en wespensoorten als plek om hun larven te laten opgroeien.

Monitoren bijen

Om te kijken of alle bijvriendelijke maatregelen ook effect hebben, heeft de gemeente Breda in 2018 gevraagd of adviesbureau Ecologica de bijen om de vijf jaar wil monitoren. Zestien gemeentelijke groengebieden worden op bijen onderzocht. Bij de nulmeting zijn 104 soorten bijen aangetroffen. Dit gecombineerd met de gegevens uit 'Nederland Zoemt' komt het recente aantal bijensoorten in Breda uit op 146. Dit betekent dat ongeveer de helft van alle voorkomende bijensoorten in Nederland zich in Breda huisvesten. Twaalf van deze bijensoorten staan op de lijst van bedreigde en/of zeer zeldzame soorten.

Om deze kwetsbare soorten te behouden en tegemoet te komen, brengt Ecologica verbetermogelijkheden in kaart. Hun Actieplan Wilde Bijen maakt inzichtelijk welke soorten en biotopen extra waardevol zijn binnen de gemeente. Ook aangrenzende gemeenten kunnen van deze kennis profiteren en hun beleid hierop aanpassen. Bijen zullen zich niet houden aan de grenzen van gemeentelijk groen, dus voor hun is het belangrijk dat er een zo groot mogelijk gebied komt dat rekening houdt met hun voorkeuren en behoeftes. Voorjaar 2020 is het actieplan klaar en hopelijk zorgt het plan ervoor dat er op grotere schaal maatregelen worden genomen zodat we onze bedreigde bijensoorten kunnen behoeden en behouden.

(Bron foto: Shutterstock)