Bodemkaart en geomorfologische kaart: update en toepassing

Het rapport laat bijvoorbeeld zien op welke manier bodemkaarten en geomorfologische kaarten gebruikt kunnen worden bij het verlagen van CO₂ emissie door vernatting van veengebieden in de Gelderse Vallei. De bodemkaart geeft informatie over de ligging van veengronden, de dikte van het veen, de aard van de boven- en ondergrond, het type veen en bodemvorming. De geomorfologische kaart kan een rol spelen bij het selecteren van maatregelen.

De Gelderse Vallei is één van de drie gebieden die een update heeft gekregen, naast delen van de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe. Juist in de Gelderse Vallei liggen veel ontwikkelingen, waarbij bodem en landvormen (geomorfologie) een cruciale rol spelen. In de Blauwe Omgevingsvisie van Waterschap Vallei en Veluwe staan deze ontwikkelingen beschreven. Eén van die ontwikkelingen is het vrijkomen van CO₂ uit de veenbodem.

Andere voorbeelden van toepassingen

Een tweede voorbeeld over het gebruik van de bodemkaart en de geomorfologische kaart gaat over de ontwikkeling van duurzame stedelijke landschappen in de Gelderse vallei. Het derde voorbeeld gaat over het bevorderen van de biodiversiteit door waterberging in de dalen van natuurlijke beeksystemen. Het laatste voorbeeld schetst hoe men in de Gelderse vallei kan werken aan een vitale bodem door de opslag van organische stof.

Informatie over bodem en aardoppervlak cruciaal

Recente en duidelijke informatie over de bodem en het aardoppervlak in ons land is cruciaal voor belangrijke thema’s, zoals klimaatverandering en woningbouw. Ook voor bijvoorbeeld de landbouwtransitie en kwaliteit van de leefomgeving is informatie over de bodem nodig.

Ieder jaar krijgt een deel van de bodemkaart en de geomorfologische kaart een actualisatie. Dat is nodig omdat het landschap en de bodem verandert, maar ook om de gebruikte technieken te verbeteren en te verfijnen. Tot slot vraagt het huidige gebruik van de kaarten om meer details dan er in oude kaarten te zien zijn.

Gebruik en update bodemkaart

De bodemkaart van Nederland geeft tot een diepte van 1,20 meter onder maaiveld informatie over de volgende kenmerken:

• Grondsoort
• Bodemvorming
• Aard, dikte en samenstelling van de bovengrond
• Aard, dikte en samenstelling van de lagen in de ondergrond
• Kalkverloop
• Aanwezigheid van afwijkende lagen

Een deel van de bodemkaart van de Gelderse vallei was eerder vernieuwd. De omliggende kaarten waren niet vernieuwd, waardoor vooral op de grenzen tussen oude en nieuwe kaarten onduidelijkheden waren te zien. Daardoor en door de grove detaillering was de bodemkaart van dit gebied niet meer toereikend voor hedendaags gebruik.

Ook zijn delen van de geactualiseerde gebieden opnieuw bemonsterd. Er zijn bijna 1500 nieuwe grondmonsters genomen en bestudeerd, waardoor de informatie op de bodemkaarten is verfijnd.

Update geomorfologische kaart

De geomorfologische kaart is aangepast aan de eisen van deze tijd. Sinds 2009 worden elk jaar een aantal verouderde kaarten aangepast. Hierdoor voldoen de kaarten weer aan de doelen waarvoor ze tegenwoordig worden gebruikt, zoals ruimtelijke planvorming en archeologie. Door de detaillering en afgrenzing van landvormen zijn de kaarten weer goed bruikbaar.

Zo zijn de vormen van de aardoppervlak onder bebouwing nu weergegeven, waar dit eerder alleen maar als een grijs vlak was te zien. Ook zijn landvormen doorontwikkeld qua ligging, type of vorm. De nieuwe kaarten laten deze ontwikkelingen zien.