Boeren voor natuur: 10 jaar ervaring

Boeren voor natuur is een visie over het samengaan van natuur en landbouw. In die visie vindt op het boerenbedrijf een vergaande integratie plaats tussen natuur en landbouw. Daarvoor is er een bedrijfsconcept ontwikkeld waarbij op onderdelen een gesloten kringloop wordt nagestreefd door eigen krachtvoerteelt, en door bouw van een composteer inrichting, opslagruimte of potstal. Daarnaast vindt herinrichting van het bedrijf plaats zoals de aanleg van streekeigen landschapselementen of verhoging van het waterpeil. Het concept is toegepast op vier bedrijven: een melkveehouderij in de polder van Biesland (Zuid- Holland) en op twee schapenhouderijen en een zoogkoeienbedrijf op landgoed Twickel (Overijssel). Na tien jaar ervaring beschrijft het rapport 'Boeren voor Natuur: de ultieme natuurinclusieve landbouw?' wat er bereikt is op het bedrijf en welke natuurresultaten gehaald zijn.

Weidevogels

Op het bedrijf Hoeve Biesland in het veenweidegebied in Zuid-Holland is door de ligging een ander type bedrijf dan de drie bedrijven in Overijssel. Op dit bedrijf is het peilbeheer aangepast naar hogere waterstanden en werd de bedrijfsvoering aangepast. Zo is er een grote potstal gebouwd. Ondanks alle inspanningen laten de ontwikkelingen nog geen positieve invloed zien op het aantal weidevogels. Dat kan mogelijk komen door gebrek aan openheid in het gebied, predatie vanuit omliggend bos en de recreatiedruk. Maar botanisch vindt er wel verbetering plaats al gaan de ontwikkelingen langzaam.

Potstal

Op het landgoed Twickel gaat het om drie bedrijven die als pilotbedrijf in dit project functioneerden: De Bunte, een voltijdsbedrijf met schapen en een educatieruimte, Erve Loninkwoner, een deeltijdbedrijf met schapen en Erve Bokdam, een deeltijdbedrijf met zoogkoeien en schapen. Alle drie bedrijven zijn op onderdelen aangepast. Zo is er op De Bunte een potstal gebouwd, en is de Hagmolenbeek op Erve Loninkwoner aangepast. De beek is ondieper en meanderend gemaakt zodat hij sneller stroomt. Dieren als beekjuffer en beekvissen komen weer terug. En het naastliggende heideveld is er natter, waardoor de vegetatie interessanter wordt.

Extensieve bedrijfsvoering

Alle vier bedrijven zijn voor Nederlandse bedrijven zeer extensief geworden met lage veedichtheden, een gemiddeld lage mestgift per ha en een negatieve mineralenbalans. Het concept helpt om natuurinclusieve landbouw in de vingers te krijgen, concluderen de opstellers van het rapport. Ze komen in het rapport met een aantal aanbevelingen zoals de aandacht voor de effecten van een limiet op het aantal subsidiabele hectares per bedrijf of een herziening van de berekeningsmethodiek van de vergoedingen.

(Bron fotowedstrijd Groen Kennisnet, foto: Theo Rombout)