Bufferstroken tegen erosie

In het Limburgse heuvelland liggen acht Natura 2000-gebieden op hellingen zoals het Savelsbos en de Bemelerberg en Schiepersberg. Die Natura 2000 gebieden zijn beschermd binnen de Europese Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn. Maar de natuurwaarden in die Limburgse gebieden worden negatief beïnvloed door de toestroom van voedselrijk water, sediment of stikstofdepositie.

Door de aanleg van bufferstroken kun je die negatieve invloed beperken. Het onderzoeksrapport 'Noodzaak en lokalisering van bufferstroken rond Natura 2000-gebieden in het Heuvelland' beschrijft hoe de instroom van voedingsstoffen plaatsvindt en hoe bufferzones functioneren.

Erosie

Erosie, een proces waarbij gronddeeltjes door water verplaatst worden, is in dit gebied een belangrijke oorzaak van de instroom van nutriënten. In een infoblad over erosieprocessen in het Heuvelland worden verschillende vormen van erosie beschreven.

Zo is er sheet-erosie, een vorm van erosie waarbij de bodemdeeltjes min of meer gelijkmatig over het oppervlak verdeeld afstromen. Wanneer het water op de bodem kleine stroompjes vormt, kan er insnijdende erosie plaatsvinden in de vorm van 'rills' of de bredere 'gullies'. Soms worden die insnijdingen dieper en worden er kloofvormige dalen of grubben gevormd.

Bufferstroken

UIt het rapport blijkt dat een bufferstrook van 10 tot 15 meter breed erosie al kan beperken. De vegetatiestructuur in zo'n bufferzone speelt daarbij een rol. Zo is een dicht struweel het meest effectief om erosie te voorkomen. Voor grazige vegetatie is een combinatie van korte en dichte vegetatie en een diep wortelende en lange vegetatie het best om zoveel mogelijk stoffen in te vangen.

Emissie vanuit de landbouw draagt voor ongeveer 20% bij aan de depositie van stikstof in de Natura 2000-gebeiden. Het grootste deel (70%) is afkomstig uit bemesting en beweiding, de resterende 30% is stal- en opslagemissie. Door hellingen met een hellingspercentage van meer dan 18% niet te bemesten, kun je al een duidelijke reductie van de stikstofdepositie realiseren. In een aantal gevallen heeft de aanleg van bufferstroken zin.

(Savelsbos, bron Flickr, foto Erik Bethlehem)