Caring Farmers roept gemeenten op tot stimuleren kringlooplandbouw

Volgens Caring Farmers staat Nederland voor een voedseltransitie waarbij gemeentes een grote rol kunnen spelen in het stimuleren van duurzame voedsel en het geschikt houden van landbouwgrond. ‘Dit tienpuntenplan is niet alomvattend, maar vormt een begin voor een goed gesprek tussen boer en gemeente’, schrijft de stichting. Punt 10 staat symbolisch voor de eigen wens van ieder boerenbedrijf hoe kringlooplandbouw mogelijk te maken is.

Stichting Caring Farmers heeft één doel geformuleerd: een natuurinclusieve kringlooplandbouw in 2030. Hoe die route loopt, is volgens de organisatie nog ongewis. ‘Maar dat boeren het niet alleen kunnen, is zeker’, verwoordt de stichting die opgericht is in juli 2020. Caring Farmers zoekt daarom hulp bij elkaar én bij consumenten, wetenschappers, NGO’s en ketenpartners. Daarnaast doet ze een beroep op de overheid. 

Aanjagen duurzame consumptie 

Met stap één van het tienpuntenplan doet Caring Farmers een oproep aan gemeenten om met boeren aan tafel te gaan. ‘Start met het uitnodigen van boeren aan de gesprekstafel wanneer er beslissingen worden genomen die betrekking hebben op boerenbedrijven of agrarisch grondgebruik’, stelt de stichting. ‘Als gemeente kunt u maatwerk leveren: de ene boer wil mogelijk omschakelen van gangbaar naar biologisch, de ander vraagt experimenteerruimte, een derde wil stoppen, een vierde wil een voedselbos, een kipcaravan of een boerderijwinkel.’ 

Stap twee is het aanjagen van de vraag naar duurzame en diervriendelijke producten. Volgens Caring Farmers zouden gemeentes het goede voorbeeld moeten geven met de inkoop van duurzaam, plantaardig en lokaal voedsel. Daarnaast kan duurzaam inkoopbeleid gekoppeld worden aan het verlenen van vergunningen van evenementen. ‘Stel tot doel om in 2025 lokaal biologisch te kopen – dat geeft nog wat boeren in de gemeente de tijd om te schakelen’, staat in de brochure ‘Samen op weg naar kringlooplandbouw’. 

Omgevingsplannen

De boerenbelangenorganisatie ziet graag dat ambities voor een natuurinclusieve kringlooplandbouw terugkomen in omgevingsvisies, -plannen en -verordeningen. In het vergeven van vergunningen kan de gemeente sturen op natuur, dierenwelzijn, milieu, overlast en volksgezondheid om extensivering meer ruimte te geven, vooral in de vorm van de teelt van groente en fruit. 

Naast het faciliteren van verbredingstakken, zoals natuurbeheer en recreatie, zet Caring Farmers in op het ondersteunen van lokale burgerinitiatieven. Daarnaast pleit de stichting voor het behouden van grond en het stimuleren van een gezond bodembeheer. Via een lagere pachtprijs voor gronden kunnen gemeentes daar invloed op uitoefenen.  

Zuinig met grondstoffen 

Voormalig minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) Carola Schouten heeft de aanzet gegeven voor de omslag naar kringlooplandbouw in 2030. De kern van de visie van Schouten is om zuinig om te gaan met grondstoffen én de grond die beschikbaar is om voedsel te produceren. Daarbij is het zaak om zo min mogelijk biomassa te verspillen. 

Kringlooplandbouw is een breed begrip, stelt Martin Scholten, voormalig directeur Animal Sciences van Wageningen University & Research. Scholten voorspelt de omslag van specialistische voedselketens naar een integraal voedselsysteem waarin allerlei ketens samenwerken. Daarbij zijn de overheid, burgers en natuurorganisaties partijen om kringlooplandbouw mogelijk te maken.  

Circulaire voeding 

Het is belangrijk dat boeren naast hun hoofdproduct ook rekening houden met de waarde van hun restproducten, schetst Scholten. Zo kunnen gewasresten als diervoeding gebruikt worden of worden hergebruikt op het land als groenbemester. Een ander manier van kringlooplandbouw is overgaan op circulaire voeding; dus alles opeten wat van waarde is.  

Boeren aangesloten bij Caring Farmers zitten verspreid over heel Nederland en vertegenwoordigen diverse agrarische takken van sport.