Communities versterken relaties Natuurmonumenten

In de huidige samenleving is de rol van de overheid en veel andere organisaties veranderd. Waar de overheid vroeger zelf beleid ontwikkelde en strak stuurde op de uitvoering, wordt nu steeds vaek de burger betrokken bij beleids- en planvorming. Er is een verschuiving van government naar governance, zo leggen de opstellers van het rapport 'Werken met communities' uit. Die verschuiving zie je ook bij natuurbeschermingsorganisaties. Vereniging Natuurmonumenten speelt in op die ontwikkeling. Door te werken met communities, een netwerk van betrokken burgers uit de directe omgeving, wil deze natuurorganisatie de betrokkenheid van de maatschappij bij het werk versterken.

Communities

Vanaf 2013 maakt de natuurorganisatie serieus werk van het opzetten van communities, schrijft vakblad Groen in het artikel 'Met open armen richting de maatschappij'. Enkele medewerkers stelden daarom handleidingen op: de Handreiking Gebiedscommunities en de Handreiking Online-communities. In die handreikingen worden communities omschreven als een gebiedsgroep, een netwerk van mensen met hart voor de natuur rondom een gebied. In een community werken Natuurmonumenten, burgers en andere organisaties samen. Ze voeren beheer uit, maken plannen en werken samen aan een gemeenschappelijk doel.

Burgers

In een project van Hogeschool Van Hall Larenstein, een project van het KennisCentrum Natuur en Leefomgeving (KCNL), is in kaart gebracht hoe die communities vorm hebben gekregen. Wat leveren ze op? Het rapport ''Werken met communities' laat zien wat het resultaat is van dat onderzoek. Op dit moment zijn er een stuk of 80 communities, de helft daarvan zijn de laatste drie jaar opgezet. Soms ontstaan communities omdat burgers zelf contact zoeken met Natuurmonumenten. Zo zocht een groep contact met de beheerders omdat ze om karakteristieke hekwerken in de Nieuwkoopse Plassen te wilden herstellen. En een andere groep wilde de houten weidemolens in het Wormer- en Jisperveld onderhouden.

Rollen

De communities hebben soms nogal verschillende rollen. Zo zijn er communities die alleen beheerswerk uitvoeren, terwijl andere communities invloed hebben op planvorming of zelfs besluiten nemen. Je kunt verschillende graden van vrijheid onderscheiden, schrijft José Meijer - die betrokken was bij het onderzoek - in het artikel in vakblad Groen. Communities op het hoogste niveau denken mee over inrichting, zijn betrokken bij beheer of nemen besluiten terwijl de communities op het laagste niveau alleen uitvoerende werk doen. De communities bestaan gemiddeld uit 15 tot 20 deelnemers, meestal uit de directe omgeving en zijn vaak meerdere partijen betrokken.

Opbrengst

Communities leveren veel op voor natuurmonumenten, denk aan het verhogen van de kwaliteit van een geibed, instandhouding van specifieke habitats zoals de leefomgeving van het gentiaanblauwtjes. Soms leveren ze zelfs financieel voordeel op. Maar communities kosten ook tijd. Bovendien verrijken ze de relatie van Natuurmonumenten met de maatschappij. De betrokkenheid van burgers bij natuurbeheer heeft door het nieuwe concept communities een boost gekregen bij Natuurmonumenten, aldus de onderzoekers.

(Bron foto: Pixabay)