De groei van bomen op wel één duizendste millimeter vastleggen

Verspreid door heel Nederland zijn dendrometers, een meetinstrument die de omtrek van een boom meet, in zo'n 18 bosreservaten bij tientallen bomen geplaatst. Het nauwkeurig meten van boomgroei kan informatie verschaffen over de reactie van bomen op weersextremen, zoals droogte, en hoe ze hiervan herstellen.

Dagelijkse krimp en groei 

Bomen kunnen gedurende de hele dag in omtrek groeien of krimpen. In het groeiseizoen neemt de omtrek overdag vaak iets af door verdamping en in de nacht trekt dit weer bij door water op te nemen. Met behulp van de dendrometers, die elk uur (en sommige zelfs elk kwartier) de omtrek registreren, kun je dit dagelijkse groeipatroon in kaart brengen.  

Unieke informatie 

Door de data naast het weer te leggen, kun je waardevolle informatie verkrijgen over de veerkracht van de boom bij verschillende weersextremen en een veranderend klimaat. Dit kan bijvoorbeeld inzichten geven over de weerbaarheid van belangrijke boomsoorten voor houtproductie, zoals de douglasspar, waarvan nog niet bekend is hoe deze reageert op klimaatextremen. 

De dendrometers geven informatie die ter aanvulling dient op de houtmeetkunde. Praktijkvoorbeelden van bosbeheerders kunnen nu met behulp van de dendrometers getoetst worden aan een grotere steekproef. Zo blijkt uit de data bijvoorbeeld dat de groei van de douglasspar in het bosreservaat ‘t Leesten gedurende de extreme hitte in de zomer van 2018 bijna volledig tot stilstand kwam.  

Sinds een jaar zijn de gegevens uit het dendrometernetwerk openbaar beschikbaar via het online DendroPortaal. De gegevens gaan zo'n 15 jaar terug en studenten en onderzoekers kunnen ze gebruiken om langdurige trends te spotten.