De groene stad

De winters worden niet alleen zachter en natter, klimaatverandering gaat ook gepaard met toenemende droogte tijdens de zomerperiode. Het Rijk, de provincies en gemeenten hebben daarom in november 2018 het Bestuursakkoord Klimaatadaptie ondertekend. Een bedrag van 600 miljoen euro wordt beschikbaar gemaakt om de komende jaren de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan. Een belangrijk onderwerp is het ‘vergroenen’ van stedelijk gebied ter adaptie aan extreme droogte en neerslag, zo blijkt uit het artikel ‘Groen als airco’ in Wagenings universiteitsblad Resource. 

Groen als airco

Zowel stedelijke gebieden als de landelijke omgeving krijgen te maken met stijgende temperaturen, maar door het Urban Heat Island effect (Stedelijke Hitte Eiland effect) is de temperatuur in de stad vaak hoger dan daarbuiten. De stad is een spreekwoordelijk eiland van hitte, omringd door relatief koelere gebieden.

Er zijn twee verklaringen voor het Urban Heat Island effect: De stad neemt meer warmte op en raakt minder snel warmte kwijt in vergelijking met de omliggende omgeving. De stad absorbeert niet alleen meer zonlicht door materialen zoals asfalt en betegeling, maar verliest door bebouwing en lagere windsnelheden ook minder snel warmte. Daarnaast wordt er in de stad meer warmte gecreëerd door menselijke activiteiten zoals verkeer. De straten en huizen geven in de nacht langzaam warmte af, terwijl het platteland veel sneller afkoelt. Na een warme dag kan het in de stad wel vijf tot tien graden warmer zijn dan in de landelijke omgeving.

Vergroening is een mogelijkheid om het Urban Heat Island effect te verminderen. Beplanting zorgt niet alleen voor schaduw maar absorbeert warmte wat ’s nachts weer snel afgegeven kan worden. Beplanting heeft dus een verkoelend effect. Daarnaast kan groen bijdragen aan een prettigere leefomgeving in de stad. Het onderzoek van Wiebke Klemm, landschapsarchitect aan de Wageningen Universiteit, laat zien hoe groen zo effectief mogelijk gebruikt kan worden. Resource geeft een samenvatting.

Groen als wateropslag

Naast droge zomers brengt klimaatverandering ook een toename aan neerslag met zich mee. Vooral in de stad, waar wel 70% van het oppervlak bestraat of bebouwd is, kan dit voor grote problemen zorgen. Een grote hoeveelheid neerslag kan in korte tijd problemen veroorzaken met de waterafvoer en riolering. Stedelijk groen, zoals stadsparken en groene daken kunnen een oplossing bieden om wateroverlast te voorkomen. Zo kunnen groene daken functioneren als water buffer.

Een groen dak absorbeert namelijk water in de beplanting en in het onderliggende drainagemateriaal. Het water wat wordt opgeslagen in een groen dak wordt langzaam weer afgegeven aan het riool, waardoor de kans op een piekbelasting of overstromingen afnemen. Daarnaast keert een deel van de neerslag wat is opgeslagen weer terug in de atmosfeer door middel van verdamping. Zo helpt ‘vergroening’ van de stad ons voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering.

(Bron foto: yyama / Shutterstock)