De vingerafdruk van hout kan helpen in de strijd tegen illegale handel

Handelsroutes zijn complex omdat het hout door meerdere landen wordt vervoerd. Dat verhoogt het risico op vervalsing van documenten. Vooral in de tropen komt veel houtfraude voor. In sommige landen in het Congobekken wordt naar schatting tot 90% van het hout illegaal uitgevoerd.

Nieuwe wetgeving

Recente wetgeving in de Europese Unie vereist van houthandelaren dat zij kunnen aantonen dat hun producten legaal zijn verkregen en niet afkomstig zijn uit ontboste gebieden. Dit betekent in de praktijk dat de herkomst van het hout moet worden gemeld wanneer het op de Europese markt komt. Onafhankelijke methoden om de herkomst te verifiëren zullen heel belangrijk worden bij de handhaving van deze nieuwe wet. De nieuwe analysemethode van de Wageningen University & Research (WUR) kan daarbij helpen.

Chemische vingerafdruk van hout

Hoe wordt zo’n chemische vingerafdruk van hout gemaakt? Het onderzoeksteam analyseert hiervoor de chemische samenstelling van houtmonsters. Deze houtmonsters zijn verzameld van bijna 1000 bomen uit Centraal-Afrika en Borneo. Met een massaspectrometer – een apparaat uit de chemische wereld, waarmee je de massa van deeltjes kunt bepalen – kun je een groot aantal chemische elementen tegelijk meten, zoals magnesium en calcium. Met machine learning wordt de unieke chemische samenstelling van het hout gematcht aan de plek waar het vandaan komt. Deze analyse is eerder gebruikt om de herkomst van producten zoals asperges, bananen of thee te verifieren. Nu is deze voor het eerst op hout toegepast.

Resultaten

Er is grote variatie ontdekt in de chemische samenstelling van drie belangrijke houtsoorten. "We waren enthousiast over de opvallende verschillen die we zagen op kleine afstanden, zoals tussen locaties die op maar 50 kilometer van elkaar af liggen," zegt co-auteur Pieter Zuidema, hoogleraar bij WUR. "Dat is essentieel bij het bepalen van de specifieke herkomst van hout."

Het team bestudeerde de Aziatische houtsoort Red Meranti, gebruikt voor raamkozijnen, en de Afrikaanse houtsoorten Azobe en Tali, gebruikt bij de bouw van waterwerken. Door de grote verschillen tussen de chemische vingerafdrukken worden de monsters met 86%-98% nauwkeurigheid getraceerd als afkomstig uit landen in Centraal-Afrika, en met 88% nauwkeurigheid als afkomstig van Borneo. Blinde monsters, door onafhankelijke partijen verzameld in Centraal-Afrika, werden voor 70-72% aan de juiste regio gekoppeld.