De vogelgriep verspreidt zich over Nederland

Vogelgriep (Aviaire Influenza, AI) is een verzamelnaam voor verschillende griepvirussen. Er bestaat een milde en een gevaarlijke vorm. De gevaarlijke vorm wordt ook wel klassieke vogelpest genoemd. Het gaat daarbij om een hoogpathogene variant (hoog pathogene aviaire influenza; HPAI). In vier werken tijd zijn zeven commerciele bedrijven en vier hobbybedrijven getroffen door de vogelgriep. Hierbij gaat het om het type H5, dit is waarschijnlijk een hoogpathogene variant. Vooral voor kippen en kalkoenen een zeer besmettelijke ziekte. Om verspreiding van het virus te voorkomen worden legkippen die dit virus dragen geruimd.

Ophokplicht

Het risico voor de pluimveehouderij om besmet te raken met de hoog pathogene variant wordt voor dit najaar ingeschaald als zeer hoog, zo is te lezen in het Risicorapport "Rapid Risk Assessment" voor introductie van hoog pathogene aviaire influenza in de Nederlandse commerciële pluimveehouderij. Er geldt daarom een landelijke ophokplicht. Dat betekent dat alle pluimvee een dak boven hun hoofd moet hebben. Het nadeel hiervan is dat kippen gestresst raken. Dit geeft een verhoogde kans op verenpikken. Een boer kan dit voorkomen door de kippen afleiding te bieden, bijvoorbeeld door strobalen of takken in de stal. De meeste legstallen hebben een overdekte uitloop, die mag wel gebruikt worden. Thea van Niekerk geeft op de website van Wageningen University & Research aan dat er een discussie gaande is of je regels kunt of moet aanpassen rond het uitbreiden van overdekte uitloop in ruil voor een kleinere buitenuitloop. "Dat biedt bij een toekomstige ophokplicht mogelijk een wat grotere buffer, zodat welzijnsproblemen zoveel mogelijk voorkomen kunnen worden", aldus Van Niekerk

Verspreiding

Het virus wat rondgaat in Nederland is waarschijnlijk geïntroduceerd door trekvogels. Sinds 2014 is vogelgriep een jaarlijks terugkerend fenomeen wat opspeelt in de herfst of voorjaar. In dit jaargetijde migreren trekvogels. Veel vogels uit het noorden overwinteren in Nederland. Ze leven hier in grote groepen bij elkaar en dan kan de vogelgriep zich snel verspreiden. Het virus kan in wilde vogels of hun ontlasting zitten. Vooral pluimvee dat buiten wordt gehouden vormt een belangrijk risico. Deze dieren kunnen in direct contact komen met mogelijk besmette wilde (water)vogels. Wie een of twee dode eenden, zwanen of ganzen vindt, wordt opgeroepen om dat te melden bij het Dutch Wildlife Health Centre. Drie of meer dode watervogels moeten worden doorgegeven bij het Landelijk meldpunt voor dierziekten. Wilde vogels dragen doorgaans het laag pathogeen virus bij zich. Bij kippen kan het virus zich ontwikkelen tot hoog pathogeen, met een grote sterftekans.

Interactieve kaarten

Op de kaart met vogelgriep besmette dode wilde vogels kun je zien waar in Nederland besmette dode wilde vogels zijn gevonden. Besmettingen van eind 2021 bij hobbyhouders vind je op de kaart Vogelgriepbesmettingen hobbypluimvee. Ook Wageningen Bioveterinary Research heeft een kaart waarop te zien is waar de vogelgriep is vastgesteld. Deze kaart is tot 1 oktober 2021 bijgehouden en hier wordt onderscheid gemaakt tussen commerciële pluimveebedrijven, hobbyhouders en wilde vogels.

Maatregelen

Agrariers kunnen hygienemaatregelen nemen om besmetting te voorkomen. Te denken valt aan uitgebreid douchen, schone kleren en schoenen aantrekken, goed handen wassen en auto's aan de weg parkeren in plaats van op het erf.

Het risico dat mensen worden besmet met de huidige variant van het vogelgriep is klein. Maar voor mensen die besmette kippen moeten ruimen gelden preventieve maatregelen.

Op de website van de Rijksoverheid vind je een overzicht van alle landelijke maatregelen die verplicht zijn. Verder zijn pluimveehouders verplicht om vogelgriep bij hun pluimvee te melden bij het Landelijk meldpunt dierziekten.  

Meer achtergrondinformatie over de vogelgriep vind je in ons dossier Vogelgriep.