Dement en zelden buiten: tuin als stimulans

Dit is te lezen in de brochure/het fotoboek De 'ideale' belevingstuin voor mensen met dementie, opgesteld door HAS Kennistransfer (HAS Den Bosch) in opdracht van de Nature Assisted Health Foundation (NAHF, in Berkel-Enschot). HAS Kennistransfer presenteert met het boek een ontwerp/inrichting voor een tuin die dementerenden (maar ook verzorgenden en bijvoorbeeld bezoekers) onder meer aan het bewegen en praten zouden kunnen brengen.

Het ontwerp bestaat uit verschillende plekken die de volgende namen hebben gekregen: de bewegingstuin, het intieme terras, de eetbare tuin, het overdekt terras, het dierenverblijf, het groepsterras, de prikkeling, de wandeling, de overgangszone en de ontmoeting.

De kleine dingen

De verschillende plekken worden in woord en beeld verder uitgewerkt. De beschrijvingen en foto’s maken duidelijk dat de kracht van iets soms in kleine dingen zit. Denk aan het plaatsen van felgekleurde bloemen die de aandacht trekken of bloemen die vlinders trekken en zo gespreksonderwerp kunnen worden. Weinig spraakzame mensen kunnen zo op gang worden gebracht en gaan praten, bijvoorbeeld over de tuin van vroeger.

'Wanneer men spreekt over vroeger gaan de gesprekken eenvoudiger en is het contact gelegd. Door de interactie tussen mantelzorger, cliënt en natuur bevindt de persoon met dementie zich weer even in het hier en nu.'

Inrichtingstips en tuin beoordelen

Zo zijn er nog tal van andere zaken waar rekening mee kan worden gehouden bij de aanpassing of aanleg van een tuin door een zorginstelling. Denk aan vlakke bestrating, rubberen valtegels, dementerenden een rol bieden in het onderhoud van de eetbare tuin, het plaatsen van voldoende bankjes met het oog op rust, het kunnen vinden van de tuin, enzovoorts. Zorginstellingen kunnen hun eigen tuin boordelen met behulp van de Audit tool – De 'ideale' belevingstuin voor mensen met dementie.

Kracht van groen

Via een ander traject is een onderzoeksaanvraag uitgezet bij Fontys Hogescholen. Uitkomst zijn onder meer 2 documenten: een document waarin nog meer inrichtingstips staan (Concrete tips – De kracht van groen) en het rapport De kracht van groen. In het onderzoek is gekeken naar de effecten van groenvoorziening op de kwaliteit van leven bij mensen met dementie. Een van de conclusies is dat er geen direct verband kan worden gelegd tussen de vermindering van verschijnselen van dementie en groenvoorziening.

In het rapport staat dat wel kan worden aangetoond dat groenvoorziening een positieve invloed heeft op de factoren waaruit de kwaliteit van leven opgebouwd is. 'Zo stimuleert groenvoorziening de fysieke activiteit, vermindert het de ervaren stress en biedt het een platform voor sociale contacten die op hun beurt weer een positieve invloed hebben op mensen die thuisgebonden zijn.' Ook zou een wisselwerking met natuur (en met andere mensen) zorgen voor het –belangrijke- gevoel van eigenwaarde.

Een jaar later verscheen nog een rapport met daarin adviezen voor de NAHF en mensen in de zorgsector, genaamd Adviesrapport NAHF. In het Eindverslag – Nature Assisted Health Foundation heeft de stichting de voornaamste uitkomsten en adviezen samengebracht en is te lezen wat zij nastreeft, wie haar partners zijn, enzovoorts.

(Bron foto: Thinkstock)