Derogatie gebonden aan voorwaarden

De Europese Commissie biedt aan de Nederlandse landbouw ruimte om, onder voorwaarden, een ruimere norm voor de gift van stikstof uit dierlijke mest toe te passen. In plaats van de norm van 170 kilo stikstof per mogen de melkveehouders - als ze derogatie aanvragen - die gift op grasland verhogen tot 230 of 250 kilo stikstof uit dierlijke mest. Maar dan moeten ze wel aan bepaalde voorwaarden voldoen zoals de voorwaarde dat 80% van het de landbouwgrond uit grasland moet bestaan.

Monitoring

De overheid heeft als plicht ten minste 300 bedrijven te monitoren. Het rapport 'Landbouwpraktijken en waterkwaliteit op landbouwbedrijven aangemeld voor derogatie in 2015' doet verslag van die monitoring. Het rapport bevat gegevens over bodemwater, waterlopen en ondiep grondwater, alsmede de gegevens over bemesting en opbrengst per bodemtype en gewas.

Een tweede rapport 'Resultaten van controles in 2016 op Nederlandse derogatiebedrijven en trends in de veehouderij' bevat naast gegevens over de controle en handhaving van de voorwaarden ook cijfers over dierenaantallen en mestproductie. Deze cijfers zijn gebaseerd op gegevens van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Nitraatconcentratie

Uit het eerste rapport blijkt dat de nitraatconcentratie in het water dat uitspoelt in alle regio's lager was dan 50 mg per liter. De hoogste gemeten concentratie was 45 mg per liter, de laagst gemeten concentratie 13 mg per liter. In de afgelopen tien jaar, sinds 2007 was die concentratie in vrijwel alle regios gedaald. De derogatiebedrijven hebben gemiddeld 238 kilogram stikstof per hectare gebruikt. Sommige bedrijven in de zand- en lössregio gebruikten iets meer dan de toegestane 230 kg stikstof uit dierlijke mest, maar dat kan ook komen omdat een deel van die bedrijven op kleigrond zit en 250 kilo mag gebruiken.

Controle

Het tweede rapport laat zien dat er in 2016 19.564 bedrijven waren die als derogatiebedrijf geregistreerd staan. Het areaal waarop deze derogatie van toepassing was, bedroeg ruim 846.000 hectare. Al die bedrijven zijn gecontroleerd op het voldoen aan de voorwaarde dat 80% van het land uit grasland moet bestaan. 150 bedrijven voldeden niet aan deze eis en zijn gewaarschuwd.

In 2015 waren er 19.812 derogatiebedrijven. Na administratieve controle werden 219 bedrijven aan een nader onderzoek onderworpen. Aan een paar bedrijven is daarna een boete opgelegd.

De NVWA voert ook fysieke controles uit. In 2016 is dat bij 1569 bedrijven gebeurd. Bij 301 bedrijven stelde de NVWA een of meerdere afwijkingen vast. Na een waarschuwing bleken een deel van die bedrijven (189) niet aan de voorwaarden te voldoen. Zij konden vanaf dat moment geen gebruik meer maken van de ruimere normen die de derogatie biedt.

(Bron foto: Pixabay)