Determinatie aan de hand van vraatpatronen
Bomen kunnen aangetast worden door insecten zoals vlinders, kevers, luizen, wantsen. Elke aantaster of plaag heeft zijn eigen kenmerkend vraatpatroon. Wil je aantasters op naam brengen, dan begin je door het vraatpatroon te karakteriseren. In het artikel 'Vreetbuien' in vakblad Boomzorg behandelt boomexpert Henry Kuppen de belangrijkste vraatpatronen.
Skelettering
Skeletteren is een kenmerkend vraatpatroon waarbij insecten het bladmoes eten en de nerven laten staan. Elke soort doet dat op zijn eigen manier. Zo kan het elzenhaantje vanaf de rand beginnen maar ook wel middenin het blad. Een eikenprocessierups eet altijd het hele blad op en laat de bladnerven staan.
Afgelopen voorjaar was er in eiken ook veel vraat door de groene eikenbladroller. De rups van deze vlinder rolt het blad op en vreet hieraan vanuit de binnenzijde. Venstervraat, ook een vorm van skelettering, komt voor bij de slakvormige bastaardrups, dat is een larve van een bladwesp, of bij larven van het elzenhaantje.
Mineerders
Mineerders vreten een mijn of gang in in het blad, zoals de kastanjemineermot dat doet. Omdat de larven beschermd zijn door de boven- en onderkant van het blad, zijn ze niet bereikbaar voor natuurlijke vijanden. Er zijn diverse mineermotten, mineervliegen en mineermuggen.
Zuigschade wordt veroorzaakt door zuigende insecten als luizen en wantsen. Bladluizen scheiden daarbij honingdauw af dat zwartverkleuring geeft door een roetdauwschimmel. Tot slot is er nog een groep boorders. Vaak zijn het rupsen of larven van kevers die in het hout leven. Denk aan de populierenboktor, wilgenhoutrups of iepenspintkever.
Rijpingsvraat
De volwassen iepenspintkever voert daarnaast ook rijpingsvraat uit. De kever vreet dan van gezonde bomen waarbij de kever ook de sporen van de schimmel overbrengt die de gevreesde iepziekte veroorzaakt.
Determinatie van een aantasting begint ermee door goed te kijken naar het vraatpatroon. Daarnaast is het belangrijk dat je ook de boomsoort kunt herkennen.
(Sneeuwbalhaantje, Bron foto: Kenraiz [GFDL or CC BY-SA 4.0], from Wikimedia Commons )
