Melkveehouders riskeren vanaf 1 september een boete van 2500 euro als ze krachtvoer gebruiken of op voorraad hebben met te veel eiwit. De landbouwsector is het oneens met de voorgestelde maatregelen. De sector kwam zelf met oplossingen, maar die gaven volgens de minister te weinig garanties.

Ammoniakreductie

De maatregel moet een ammoniakreductie van 0,2 kiloton opleveren. De jaarlijkse stikstofuitstoot van de melkveesector is 280 kiloton. De maatregel draagt dus weinig bij aan het oplossen van het stikstofprobleem. De maatregel is bedoeld om 75.000 huizen te bouwen. Huizenbouw veroorzaakt ook maar weinig stikstofdepositie.

Krachtvoer

De minister wil een limiet op de toegestane hoeveelheid eiwit in krachtvoer. Krachtvoer is het aanvullende voedsel voor koeien naast ruwvoer (bijvoorbeeld gras, snijmais of hooi). Eiwit bevat stikstof. Voer je koeien minder eiwit, dan zit er minder stikstof in de mest, urine of melk van de koe.

Veel koeien krijgen een beetje meer eiwit dan ze eigenlijk nodig hebben. Universitair hoofddocent Jan Dijkstra, verbonden aan Wageningen University, schat in dat we koeien in Nederland gemiddeld zo'n 10% minder eiwit kunnen voeren, zonder dat dit een nadelig effect heeft op de melk(productie) of de gezondheid van koeien. Maar de situatie verschilt wel per bedrijf.

Diergezondheid

Boeren maken zich echter wel zorgen over de gezondheid van hun koeien. Volgens Dijkstra is dat terecht. “Door het eiwitniveau in krachtvoer te maximeren, ontneem je de veehouder een stukje vrijheid en vakmanschap om eiwit in het hele rantsoen te optimaliseren. Dat betekent dat koeien of kalveren die wat meer eiwit kunnen gebruiken het niet kunnen krijgen.”

Reactie melkveehouders

Melkveehouders voeren actie tegen deze maatregelen. Zo'n 40% van de melkveebedrijven krijgt volgens brancheorganisatie LTO last van de maatregelen. Dat zijn de boeren die afhankelijk zijn van krachtvoer. Bijvoorbeeld omdat de gewassen die daar groeien onvoldoende zijn voor een gebalanceerd dieet. Daarnaast kan het eiwitgehalte in het ruwvoer variëren. Dan is aanvulling met eiwitrijk krachtvoer nodig. Volgens Meulenbroek, voorzitter van de LTO-afdeling melkveehouderij, moeten melkveehouders nu kiezen tussen de diergezondheid of de wet.

Minister Schouten is het hiermee oneens; volgens haar gaat ze met de huidige maatregelen niet door een ondergrens voor diergezondheid. Bovendien komt er hulp voor boeren die kunnen aantonen dat ze door een ondergrens heengaan.

Stikstofconvenant?

Als alternatief willen melkveehouders zelf de regie houden over het dieet van de koeien en beloven ze hun dieren 3% minder eiwit te voeren. Volgens Dijkstra kunnen melkveehouders het beste inschatten wat een dier nodig heeft om gezond te blijven. Wat hem betreft zou een stikstofconvenant met de melkveesector een betere oplossing zijn. Een stikstofconvenant geeft de boeren de vrijheid om - met hun vakmanschap - in het totale rantsoen tot de gewenste reductie te komen.”

Het plan van de boeren heeft volgens minister Schouten geen juridische garantie.

Discussie over de eiwitmaatregel