Discussie over groei van biologische landbouw
Met de in april 2020 gepresenteerde 'Farm2Fork strategy' wil de Europese Unie de landbouw verduurzamen. Zo moet binnen de EU het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in 2030 met 50% verminderd zijn en moet 25% van de landbouwgrond gebruikt worden voor biologische landbouw. Nederland is wat dat laatst betreft nog lang niet zo ver. Uit cijfers van het Compendium voor de Leefomgeving blijkt dat in 2019 niet meer dan 3,2% van het Nederlands landbouwareaal gebruikt wordt voor biologische landbouw.
Prijsontwikkeling
De biologische landbouw groeit wel, maar dat groeitempo is niet hoog, blijkt uit recente cijfers van SKAL. Moet de biologische landbouw wel groeien, vraagt vakblad Ekoland zich af. In drie artikelen geven verschillende betrokkenen hun visie: Professor Jan Willem Erisman van de Universiteit van Leiden, Jeroen Groot van Wageningen University en zes biologische ondernemers.
Dat de groei van de biologische landbouw wat minder sterk is, heeft alles te maken met de ontwikkeling van prijzen en kosten, zo legt Jan Willem Erisman uit in het artikel 'Moet biologische landbouw wel groeien?'. De marges voor grote productgroepen krimpen. De kosten in de biologische melkveehouderij zijn de afgelopen jaren toegenomen, terwijl die in de gangbare landbouw door intensivering gelijk bleven.
Biologische landbouw zou wel moeten groeien, vindt Erisman. Op biologische bedrijven zijn stikstofoverschotten en emissies van broeikasgassen en ammoniak per hectare een stuk lager. De biologische landbouw zorgt voor een verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving en zo indirect ook voor een betere gezondheid. Wil de biologische sector kunnen groeien, dan moet dat je daarvoor de economie inzetten, aldus Erisman.
True pricing
Hij denkt dat je de kosten voor gezondheid en milieu ook moet toerekenen aan voedselproducten. Minder duurzame en ongezonde voeding gaat zo duurder worden. Met een systematiek van kritische prestatieindicatoren - zoals ontwikkeld voor de Biodiversiteitsmonitor- kun je ook hard maken hoe biologische landbouw bijdraagt aan de gezondheid voor mensen en leefomgeving.
Ook de verschillende biologische ondernemers die in het artikel 'Opschaling geen doel op zich' hun visie geven, wijzen op de prijsontwikkeling. De marktprijs van biologische producten zou veel hoger moeten zijn, vinden ze. We hebben afzetzekerheid met een reële opbrengstprijs nodig, zegt pluimveehouder Chris Borren. Als je true pricing zou doorvoeren - waarbij je ook verborgen kosten zoals kosten voor milieu en klimaat meerekent - dan komen de kosten van gangbare en biologische producten veel dichter bij elkaar te liggen.
Jeroen Groot van Wageningen University pleit in het artikel 'Heel Holland bio' voor een grootschalige invoering van biologische landbouw. Hij denkt dat Nederland met 100% biologische landbouw een voorbeeldfunctie kan vervullen.
(Bron foto: fotowedstrijd Groen Kennisnet, foto K. de Boer)