Menu
Nieuws

DNA-kaart toont karakteristieken rivier

Na het eerste herinrichtingsplan voor de rivier - dertig jaar geleden - is veel kennis opgebouwd. De beste plannen sluiten aan bij de karakteristieken van de rivier. DNA-kaarten laten zien wat die karakteristieken zijn.

Plan Ooievaar was dertig jaar geleden een revolutionair concept voor herinrichting van het rivierengebied. In dat plan werd ruimte gegeven aan verschillende functies van de rivieren: hoogwaterveiligheid, natuur, landbouw en kleiwinning. De plannenmakers wilden laten zien dat de verschillende functies goed zouden kunnen samengaan.

Ruimte voor de rivier

Na dat eerste plan zijn er veel herinrichtingsplannen in het rivierengebied uitgevoerd die erop voortbouwden. Veel van die projecten zijn uitgevoerd binnen het programma 'Ruimte voor de rivier'; een programma dat moet voorkomen dat er crisissituaties ontstaan bij extreem hoog water. In de verschillende projecten is veel ervaring opgedaan waar plannenmakers hun voordeel mee kunnen doen. Binnen het Deltaprogramma, een programma van de overheid om ons land in de toekomst te beschermen tegen hoogwater, worden immers nieuwe plannen gemaakt. Wat is dan het handigst? Nog meer ruimte vrijmaken voor de rivier? Moet je dijken verleggen? Of juist ophogen?

DNA van de rivier

Elke rivier heeft zijn eigen kenmerken. Een inrichtingsplan voor de Maas in Noord-Limburg met zijn terrassen zal anders zijn dan dat voor de Waal waar nog veel ruimte is. En het noordelijk deel van de IJssel heeft een ander karakter dan die in het zuidelijk deel van Gelderland, waar het rivierdal gekenmerkt wordt door kronkelwaarden. Experts hebben verschillende projecten geanalyseerd op succes en faalfactoren. Ze concluderen dat je voor een succesvolle inrichting moet aansluiten bij de karakteristieken van een rivier of het DNA van de rivier. Vakblad Natuur, Bos Landschap schrijft erover in het artikel 'Het DNA van de rivier'.

Inrichtingsplannen

Wat dat DNA dan is kun je niet in een paar woorden uitleggen. Voor een tiental riviertrajecten zijn zogenaamde 'DNA-kaarten' gemaakt: posters met inrichtingsconcepten die aansluiten bij de karakteristieken van het traject. Die kaarten geven informatie over het rivierdal: Wat is de geologische ontstaansgeschiedenis? Welke ontwerpprincipes komen er uit voort? De kaarten geven handvatten voor inrichtingsplannen. Daar kunnen plannenmakers binnen de programma's als kaderrichtlijn Water (KRW) of Natura 2000 ook hun voordeel mee doen.

(Bron foto: Shutterstock)