Duurzamer voedsel met kleine ondernemers

De overheid wil toe naar een gezondere en veiliger voedselsysteem, een systeem waarin voedsel duurzaam geproduceerd wordt, zo benadrukte staatssecretaris Martijn Van Dam in februari 2016 bij de aanbieding van de essaybundel 'Aan Tafel!'. Het voedselsysteem moet transparanter worden voor de consument, eerlijker voor de boeren en natuurlijker voor de overbelaste aarde.

Innovatieve bedrijven

We moeten bij productie van voedsel het natuurlijk kapitaal benutten: de natuurlijke hulpbronnen die diensten kunnen leveren zoals waterzuivering, natuurlijke plaagbestrijding plantbestuiving en koolstofvastlegging. Maar hoe doe je dat? Biologische bedrijven laten zien hoe het kan, maar er zijn meer bedrijven die laten zien dat je duurzaam voedsel kunt produceren.

In het rapport 'Ondernemen met natuurlijk kapitaal in de voedselsector' van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) komen 15 innovatieve voedselbedrijven naar voren die laten zien hoe zijn hun producten in de markt zetten. In het verkennend onderzoek van het PBL is gekeken naar hun aanpak. Wanneer is een verdienmodel economisch haalbaar? Zijn hun best practices op te schalen zonder in te boeten aan duurzaamheid of aan winstgevendheid?

Verdienmodel

De veelal kleinschalige bedrijven kopen lokaal hun producten en en werken met samen met voedselgemeenschappen, zoals het bedrijf Willem&Drees dat groente en fruit van lokale, bij voorkeur biologische, producenten verkoopt aan supermarkten en consumenten. Soms is hun aanpak vernieuwend zoals de bedrijven van Buitengewone Varkens die hun varkens vrij laten rondlopen in akkers, bossen en weilanden.

Uit het rapport blijkt dat de prijs van duurzaam geproduceerd voedsel vaak hoger is dan gangbare producten. Dat helpt om duurzame productie rendabeler te maken, maar voor een levensvatbaar verdienmodel moet er vaak meer gebeuren. De ondernemers werken met andere pachtconstructies met nieuwe financieringsvormen, ze werken in coöperaties van klanten en producenten, of met directe verkoopkanalen.

Overheid

Het marktaandeel van de kleine bedrijven is klein. Ze kunnen niet zorgen voor een volledige verduurzaming van de voedselproductie, maar ze kunnen grote bedrijven wel inspireren door hen uit te dagen tot innovatie en verduurzaming. En de overheid kan ook een rol spelen door bedrijven te stimuleren via wet- en regelgeveving of instrumenten voor innovatie.

(Bron foto: Pixabay)