Een glas fris minder tegen overgewicht

Mensen met overgewicht hebben hogere gezondheidsrisico's. Ze hebben een grotere kans op hart- en vaatziektes, kanker, spier- en gewrichtsproblemen. Bovendien lopen ze het gevaar diabetes te ontwikkelen. Mensen ontwikkelen overgewicht wanneer de energiebalans vestoord is. Ze nemen meer energie op dan dat ze verbruiken. Anders gezegd: ze eten meer dan nodig. Het overschot aan energie wordt door het lichaam opgeslagen als vet. Promovenda Saskia van den Berg wilde weten hoe kinderen overgewicht ontwikkelen. Daarom voerde ze een epidemiologisch onderzoek uit. Ze keek hoe kinderen zich ontwikkelden.

Frisdrank

In een onderzoekscohort van ruim 2000 kinderen bleek dat ruim 10 % van de kinderen op hun zesde jaar overgewicht ontwikkeld had. Ze waren gemiddeld 4,8 kilo meer aangekomen dan andere kinderen. Van den Berg berekende dat een calorieoverschot van 75 kcal per dag die gewichtstoename kan veroorzaken. Dat is de hoeveelheid energie die in een glas frisdrank zit, of die je gebruikt door 30 minuten te lopen. Door kleine aanpassingen in het eet of beweegpatroon, moet het haalbaar zijn overgewicht te voorkomen denkt Van den Berg, bijvoorbeeld door een glas frisdrank te vervangen door water.

Zwangerschap

Haar promotieonderzoek bestond uit een aantal deelonderzoeken. Zo besteedt ze in haar proefschrift 'Diet and overweight: epidemiological studies on intake, environment and genetics' (met Nederlandse samenvatting) naast bovengenoemd onderzoek ook aandacht aan het verband tussen overgewicht en erfelijke aanleg, aan het effect van visconsumptie door aanstaande moeders op de ontwikkeling van overgewicht bij kinderen en aan het effect van de schoolomgeving op ontwikkeling van overgewicht.

Er zijn in eerdere onderzoeken aanwijzingen gevonden dat visconsumptie tijdens de zwangerschap van invloed kan zijn op de ontwikkeling van overgewicht. Viszuren zouden mogelijk zorgen voor bescherming tegen overgewicht doordat ze de rijping van vetcellen in de foetus blokkeren. Maar Van den Berg concludeert dat er geen reden is om zwangere vrouwen aan te bevelen meer vis te eten, of andere specifieke diëten aan te raden.

Erfelijk

Er is een verband tussen ontwikkeling van overgewicht en sommige genetische variaties bij mensen, zo bleek uit het onderzoek van Van den Berg. Ontwikkeling van overgewicht kan dus erfelijk zijn. Zo is er een genetische variant waarbij de mensen op volwassen leeftijd een iets hogere bmi (Body Mass Index) hebben. Dat wil niet zeggen dat die mensen met die genetische variant ook altijd overgewicht ontwikkelen. Door gezond te eten en voldoende te bewegen, kunnen ook zij overgewicht voorkomen.

Het lastigste bij de aanpak van overgewicht blijft dat mensen het lastig vinden hun ongezonde eetgewoontes aan te passen en ook vol te houden in onze obesogene samenleving. Daarom zou toekomstig onderzoek zou zich vooral moeten richten op het verbeteren van de voedselconsumptie door het aanpakken van de omgeving.

(Bron foto: Thinkstock)