Eiwittransitie positief voor gezondheid Nederlanders 

In het rapport ‘Gezonde eiwittransitie’ beschrijft de Gezondheidsraad de gevolgen van de eiwittransitie op de gezondheid van Nederlanders. Het rapport richt zich daarbij op de verschuiving naar een voedingspatroon met 60% plantaardige eiwitten en 40% dierlijke eiwitten. Ook schetst het rapport een beeld wat de eiwittransitie betekent voor lichamelijk kwetsbare groepen, zoals ouderen en mensen met een chronische ziekte. Daarnaast besteedt het rapport aandacht aan toekomstige voedingsrichtlijnen en de milieu-impact van de eiwittransitie. 

Het rapport is geschreven op verzoek van het ministerie van LNV (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) en ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Bij het rapport horen achtergronddocumenten over de onderliggende onderzoeken. De documenten zoomen in op eiwitkwaliteit, de kosten van de eiwittransitie voor de consument, plantaardige voedingspatronen, eiwitconsumptie en vlees- en zuivelvervangers.  

Verandering voedselsysteem nodig  

De impact van de gehele voedselketen op het klimaat is groot: ongeveer een derde van de totale uitstoot van broeikasgassen is afkomstig uit ons voedselsysteem. De veehouderij is verantwoordelijk voor 57% van deze uitstoot. Onderzoek laat zien dat het voedselsysteem moet veranderen om de milieu-impact te laten dalen. Tegelijkertijd moet deze verandering ervoor zorgen dat er in de toekomst voldoende gezond voedsel is voor iedereen. Eén van deze veranderingen is de eiwittransitie, minder dierlijke eiwitten en meer plantaardige eiwitten in onze voeding.  

Gezondheid algemene bevolking  

Het rapport formuleert de volgende conclusies voor de gezondheid van de meeste Nederlanders: 

• Een voedingspatroon met 60% plantaardige en 40% dierlijke eiwitten is goed voor de gezondheid, zo verlaagt dit voedingspatroon het risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekten en kanker.   
• Als Nederlanders minder vlees gaan eten, is de verwachting dat er geen tekort aan andere voedingsstoffen ontstaat. De commissie adviseert meer peulvruchten en noten in de voeding als bron van plantaardige eiwitbronnen.  
• Minder eiwitten in onze voeding levert voor de meeste Nederlanders geen tekorten op, omdat het huidige voedingspatroon een teveel aan eiwitten bevat. De commissie adviseert wel de inname van diverse vitaminen en mineralen bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd te blijven monitoren.

Kwetsbare gezondheid 

De onderzoekscommissie brengt ook de gevolgen van de eiwittransitie in beeld voor mensen met een kwetsbare gezondheid, namelijk mensen met chronische ziekten of obesitas, kinderen en ouderen. Voor deze groepen zijn de gevolgen onduidelijk, omdat er weinig gegevens over consumptie beschikbaar zijn. De commissie geeft aan dat zij het aannemelijk achten dat de effecten van de eiwittransitie niet anders zijn voor de kwetsbare groepen dan voor de rest van de bevolking.  

De onderzoekcommissie pleit voor aandacht in de eiwittransitie voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. Het is belangrijk dat zij goed geïnformeerd worden als zij meer plantaardig willen eten. Een diëtist kan hierbij behulpzaam zijn. Datzelfde geldt voor mensen met een lage inname van eiwit- en energie, bijvoorbeeld door ziekte of een kwetsbare gezondheid.  

Schatting milieu-impact: 25% minder

De onderzoekscommissie doet ook een inschatting dat de eiwittransitie zorgt voor 25% daling van de milieu-impact door het voedselsysteem. Het gaat hierbij om een vergelijking tussen ons huidige voedingspatroon en een voeding met 60% plantaardige eiwitten en 40% dierlijke eiwitten. 

Voor het behalen van de milieudoelstellingen is er meer nodig dan alleen de eiwittransitie. Dan is er ook blijvende aandacht nodig voor voedselverspilling, minder eten en het innoveren van de voedselproductie. De consument kan door andere voedingskeuzes binnen productgroepen zorgen voor nog meer daling van de milieu-impact. Een voorbeeld hiervan is de keuze voor kippenvlees in plaats van rundvlees, wat meer belastend voor het milieu is.  

Hoe verder?

De commissie pleit voor een meer breed beleid dan het huidige beleid, dat vooral gericht is op de consument. Toekomstig beleid moet gericht zijn op de totale voedselketen. Verder is blijvende monitoring van de voortgang van de eiwittransitie noodzakelijk, net als breder onderzoek naar de gezondheidseffecten.