Emissieroutes gewasbeschermingsmiddelen in beeld

Met de Delta-aanpak Waterkwaliteit willen rijksoverheid, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies, gemeenten en verschillende brancheorganisatie werken aan een land met schoon en gezond water. De waterkwaliteit staat onder druk door verontreinigingen met bijvoorbeeld mest, gewasbeschermingsmiddelen, medicijnresten en andere chemische stoffen. De aanpak van verontreiniging door gewasbeschermingsmiddelen is een van de speerpunten in dit programma om de waterkwaliteit te verbeteren. Daarvoor is het nodig te weten hoe die middelen in het water terecht komen.

Drift

Veel onderzoek naar emissie van gewasbeschermingsmiddelen heeft in het verleden al veel kennis opgeleverd, bijvoorbeeld in het rapport 'Geïntegreerde gewasbescherming nader beschouwd' uit 2019. De kennis uit dat rapport en andere onderzoeksrapporten is verzameld in een onlangs verschenen rapport van Kennisimpuls Waterkwaliteit over emissieroutes van gewasbeschermingsmiddelen.

Uit dat rapport blijkt dat emissie via spuitddrift - waarnaar veel onderzoek is gedaan - de grootste bijdrage levert aan verontreiniging en het risico voor waterleven. Ook emissie via drainpijpen kan een grote bijdrage leveren aan verontreiniging, vooral met herbiciden die over het algemeen wat minder giftig zijn voor het waterleven. De hoeveelheid via die route wordt sterk bepaald door bodemeigenschappen en waterhuishouding. Daarnaast kan ook atmosferische drift optreden, maar de bijdrage van die emissieroute is wat minder groot.

Onzekerheden

De belangrijkste emissieroute naar het grondwater is uitspoeling vanuit de bodem vanaf landbouwpercelen. De bijdrage via die route is goed te kwantificeren, meldt het rapport. Vooral het gebruik van herbiciden in de teelt van snijmaïs blijkt een bron van verontreiniging.

Hoewel er veel bekend is, blijkt dat het niet eenvoudig is de bijdragen van de verschillende emissieroutes te kwantificeren. Zo zijn er van de emissieroutes als erfemissies en afspoeling vanaf percelen geen kwantitatieve gegevens voorhanden. Er is geen methode bekend om de relatieve bijdrage van elke emissieroute systematisch te duiden, aldus de opstellers van het rapport: Er zijn nog veel onzekerheden over het relatieve belang voor de waterkwaliteit van de verschillende emissieroutes, zoals afspoeling vanaf percelen, spuitdrift, drainage en erfemissies.

In een vervolgonderzoek zal daarom nader gekeken worden naar de tot nu toe onbekende emissieroutes naar oppervlaktewater en een meetstrategie voor grondwater.

(Bron foto: Mabel Amber via Pixabay)