Export van landbouwproducten piekt boven de 100 miljard euro

De groei is volgens onderzoekers te danken aan zowel de groei van het exportvolume als de stijging van de prijzen. Een slordige driekwart van alle uitgevoerde goederen is van Nederlandse makelij (75,7 miljard euro). De wederuitvoer van landbouwgoederen afkomstig uit het buitenland is becijferd op 29 miljard euro. De Nederlandse economie verdiende naar schatting 46,1 miljard euro aan de export.

Sierteelt, waaronder bloemen, planten, bloembollen en boomkwekerijproducten, blijven - in euro’s gerekend - het belangrijkste landbouwexportproduct. Vlees neemt de tweede plaats in. De vleesexport nam met 7 procent toe tot 9,1 miljard euro in 2021. De uitvoer van bereidingen van graan, meel en melk is juist gekrompen. Een van de oorzaken is de flinke afname van de export van babymelkpoeder naar China.

Export naar buurlanden

Nederland exporteert vooral naar buurlanden Duitsland en België. Frankrijk is het Verenigd Koninkrijk gepasseerd als derde belangrijkste bestemming voor de Nederlandse landbouwexport. De gevolgen van de Brexit zijn duidelijk merkbaar. Sinds 1 januari 2021 is het vanwege invoerrechten aantrekkelijker om goederen van buiten de Europese Unie direct naar het Verenigd Koninkrijk te vervoeren en niet via Nederland.

De landbouwexport van Nederlandse makelij naar het Verenigd Koninkrijk is in 2021 juist gegroeid, omdat Britse controles op dierlijke en plantaardige producten en diverse douaneformaliteiten zijn uitgesteld tot 2022. Deze controles zullen dit jaar naar verwachting effect hebben op de Nederlandse landbouwexport naar het Verenigd Koninkrijk, voorspellen CBS en WUR.

Import in de lift

Tegelijkertijd groeit ook de import van landbouwgoederen. Die wordt voor 2021 geraamd op 72,5 miljard euro. In de periode van 2008 tot 2021 groeide de landbouwimport procentueel zelfs iets harder dan de export. Dit staat uitgebreid beschreven in de Staat van de Landbouw, waarbij onderzoekers van Wageningen Economic Research zich baseren op data- en literatuuronderzoek.

Daarmee is en blijft Nederland de tweede exporteur van landbouwgoederen in de wereld na de Verenigde Staten. Verdeeld naar werelddeel gaat er volgens de cijfers van 2020 ruim 81% naar Europese landen, ruim 10% naar Azië, 5% naar Amerika en 3% naar Afrika. In de afgelopen 20 jaar is het aandeel naar Azië gegroeid van 7 naar 10%.

Coronapandemie

De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) blikt elk jaar terug op de internationale handelsprestaties van de Nederlandse agrosector in het voorgaande jaar. Traditioneel gebeurt dit in januari tijdens de Grüne Woche, de grootste consumentenbeurs op landbouwgebied in Europa en daarbuiten. Maar die is ook in 2022 als gevolg van de coronapandemie geannuleerd.

In vergelijking met andere exportgoederen bleek de handel in landbouwgoederen de afgelopen twee jaar relatief minder gevoelig voor de coronacrisis. Dat heeft volgens de onderzoekers te maken met een geringere conjunctuur- en crisisgevoeligheid bij voedingsmiddelen. De handel met EU-landen groeide in coronatijd wel harder dan de handel met niet-EU-landen.