Financiële prikkels voor natuurinclusieve landbouw zijn nodig

De Nederlandse landbouw moet natuurinclusiever worden, vindt de overheid. In een kamerbrief van 2017 wordt natuurinclusieve landbouw omschreven als een ecologisch houdbare vorm van voedselproductie, waabij gebruik gemaakt wordt van wat de natuur op, om en onder het bedrijf te bieden heeft. Een transitie richting natuurinclusieve landbouw lukt alleen als boeren dat zelf willen. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft in twee onderzoeken verkend wat boeren willen: Hoeveel boeren bewegen zich naar natuurinclusieve landbouw? En wat is er voor nodig om tot een opschaling van natuurinclusieve landbouw te komen?

Natuurinclusieve bedrijfsvoering

Uit het rapport ‘Natuurinclusieve landbouw: wat beweegt boeren?’, waarvoor ruim 1100 agrarisch ondernemers zijn geënquêteerd, blijkt dat ruim de helft van de respondenten meerdere maatregelen hebben genomen voor een meer natuurinclusieve bedrijfsvoering. Ze passen extra weidegang toe, zaaien bloeiende akkerranden in of gebruiken groenbemesters. Maar natuurinclusiviteit is in veel gevallen beperkt tot de marges van het bedrijf. Niet meer dan 18% van de geënquêteerden heeft natuurinclusiviteit doorgevoerd op meer dan helft van het bedrijf.

Opvallend is dat er grote verschillen zijn tussen sectoren. Veel melkveehouders experimenteren al met natuurinclusieve maatregelen waarbij ze gestimuleerd worden door rentekortingen, gunstige leningsvoorwaarden of een meerprijs voor natuurinclusief geproduceerde producten. In de akkerbouwsector zijn die mogelijkheden er minder. Bovendien lijken de gederfde inkomsten in de akkerbouw bij een extensievere vorm van landgebruik hoger te zijn, aldus het rapport.

Financiële prikkels

Uit het rapport blijkt dat als je de natuurinclusieve landbouw verder opschalen een combinatie van financiële prikkels gewenst is. Dat kan bijvoorbeeld door een combinatie van rentekortingen, meerprijzen of vergoedingen uit het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).

Boeren die nu al iets doen aan natuurinclusieve maatregelen, zijn eerder bereid een stapje meer te doen. Om andere boeren mee te krijgen is het nodig dat kennis over deze vorm van landbouw beter verspreid wordt. En er moet meer aandacht zijn voor de onzekerheden waarmee de omschakeling naar dit type landbouw gepaard gaat, denk aan het verdienmodel. Naast financiële prikkels is zekerheid in beleid nodig.

(Bron foto: Thinkstock)