Gedragstesten honden: welke test voor welke doelgroep?

In het tweede nummer van 'Onze hond' verscheen begin 2018 het artikel 'Welke test voor welke doelgroep?'. Het artikel geeft een overzicht van de verschillende gedragstesten die in omloop zijn en voor welke doelgroep ze geschikt zijn.

Vele soorten en maten

Gedragstesten voor honden zijn er in vele soorten en maten. Iedere test is ontwikkeld met een specifiek doel en voor een bepaalde groep honden. Zo maken onderzoekers of organisaties gebruik van gedragstesten om:

• beter inzicht te krijgen in bijvoorbeeld de cognitieve vaardigheden van honden, zoals het vermogen om problemen op te lossen aan de hand van puzzels en intelligentietestjes;
• om te onderzoeken op welke wijze honden mensen waarnemen en of ze bepaalde handsignalen van mensen begrijpen zoals bijvoorbeeld aanwijsgedrag;
• om te bepalen of jonge honden geschikt zijn om opgeleid te worden tot bijvoorbeeld hulphond of politiehond; of
• selectie van ouderdieren op gewenste gedragseigenschappen.

Wetenschappelijk onderbouwde gedragstesten

In Nederland zijn vier gedragstesten bekend waarvan de kwaliteit (waaronder validiteit, betrouwbaarheid, standaardisatie, uitvoerbaarheid) wetenschappelijk is onderzocht - of waarvoor onderzoek in volle gang is. Iedere gedragstest heeft een eigen doel waarvoor deze is ontwikkeld, en geeft op een objectieve manier extra informatie over het gedrag van een hond:

1. De Asiel-test: deze test is eind jaren ’80 ontwikkeld in opdracht van de Dierenbescherming en bestond uit 22 testonderdelen. Het is de eerste gedragstest in Nederland die onderzocht is op geschiktheid om ongewenst gedrag bij asielhonden te meten. Het doel van de test was om een betere inschatting te kunnen maken van de gedragseigenschappen van een asielhond, om de kans op een succesvolle plaatsing bij een nieuwe eigenaar te vergroten. Ondanks de voorspellende waarde van de test is deze niet in gebruik genomen omdat de uitvoering als te arbeidsintensief werd ervaren;
2. Agressie-test: deze test om agressie bij honden te meten is in de jaren '90 ontwikkeld, na enkele dodelijke bijtincidenten. De test, bestaande uit 43 testonderdelen, bekeek één dimensie van de persoonlijkheid van een hond, namelijk de neiging om agressie in te zetten in reactie op menselijke prikkels die als bedreigend worden ervaren. De test bleek valide om agressief bijtgedrag van honden naar mensen te kunnen meten. Echter bij honden met een bekend bijtverleden naar mensen, kwam dit slechts bij 33% als uitslag uit de test. De Agressie-test riep grote emotionele weerstand op bij Nederlandse hondenliefhebbers en heeft daarom geen toepassing in de praktijk gekend
3. Maatschappelijk Aanvaardbaar Gedrag (MAG)-test: De MAG-test is een screeningstest, die gericht is op het meten van twee gedragseigenschappen die ongewenst zijn bij (de ouders van) (ras)honden, namelijk overmatige angst en overmatige agressie in specifieke situaties. De test bestaat uit 16 testonderdelen, waarvan 8 met en 8 zonder de geleider. De Raad van Beheer op Kynologisch gebied in Nederland ontwikkelde de test in eigen beheer als alternatief voor de agressie-test. De MAG-test werd in 2001 ingevoerd. Bij de latere validatie van de MAG-test bleek deze test bruikbaar voor het meten van agressief bijtgedrag naar onbekende mensen buitenshuis, in een niet-territoriale context;
4. Typering omtrent Persoonlijkheid (TOP)-test: Onderzoekers van Stichting Bestgetest ontwikkelden deze gedragstest van ongeveer 15 minuten. De test bestaat uit 13 testonderdelen, waarvan 7 met en 6 zonder de geleider. Het testresultaat bestaat uit een gedragsprofiel in kleur van 8 gedragseigenschappen van de hond. Deze gedragseigenschappen zijn onderdeel van vijf persoonlijkheidsdimensies die gevonden zijn bij honden: speelsheid, neiging tot najagen, bangheid (angst), sociabiliteit en agressiviteit. Recentere onderzoeken tonen aan dat drie persoonlijkheidsdimensies bij honden goed te meten zijn, namelijk bangheid (angst), sociabiliteit en agressiviteit.

(Bron foto: Duitse Herder_Creative Commons_Pxhere)