Nieuws

Geschiedenis van de kip: van Orakelhoen tot Productiekip

Er is een rijke diversiteit aan hoenderrassen in Nederland. Al deze verschillende rassen hebben een eigen plekje in de Nederlandse landbouwgeschiedenis. In de herziene brochure ‘De kip’ kun je er alles over lezen.

Offer- en ruilmiddel

Het is niet helemaal duidelijk wanneer tamme hoenders voor het eerst in Nederland werden gehouden, maar opgravingen uit terpen wijzen op het voorkomen van hoenders voor de Romeinse overheersing. Hoenders waren niet alleen een gemakkelijk te houden bron van voedsel, maar hadden door de eeuwen heen ook een symbolische waarde voor kracht en gezondheid. De Romeinen offerden zogenaamde “orakelhoenders” aan de god van de geneeskunst: Esculaap. In de Middeleeuwen hielden boeren pluimvee om hoenders en eieren als ruilmiddel te gebruiken en voor het voldoen van de pacht. Kloosters speelden een belangrijke rol in de verspreiding en instandhouding van de rassen.

Staalkaart van rassen

De 20 Nederlandse hoenderrassen kunnen in vier categorieën ingedeeld worden: landhoenders, sierhoenders, krielrassen en de nieuwe Nederlandse Hoenderrassen. Landhoenders, zoals het Friese hoen, zijn de oudste rassen. De nieuwe Nederlandse Hoenderrassen, zoals de Barnevelder, zijn in de 19e en 20e eeuw ontstaan.

Specialisatie en schaalvergroting

Innovaties vanaf de jaren '50 zorgden voor een snelle ontwikkeling van de pluimveesector tot gespecialiseerde productie van eieren of van pluimveevlees. De overheid speelde hier een belangrijke rol in. Anno 2017 zijn de rassen van leg- en vleespluimvee afkomstig van een paar mondiaal opererende fokkerijbedrijven. Deze bedrijven zijn kennisintensief en maken gebruik van moderne methoden voor hun fokprogramma's.

Bewaren van oude rassen

Eind jaren '60 dringt het besef door dat selectie het behoud van de diversiteit van Nederlandse hoenderrassen ondermijnt. De moderne fokmethoden hebben geleid tot hoogproductieve rassen en de oude rassen kunnen het qua productie niet meer tegen de moderne hybriden opnemen.

Liefhebbers van het in standhouden van oude rassen uit onze nationale cultuur, en een herwaardering van regionale levensmiddelen en levensstijl geven echter een nieuwe impuls aan het behoud van de Nederlandse hoenderrassen.

Bij het CGN is hanensperma van alle Nederlandse hoenderrassen opgeslagen in de vloeibare stikstof.

Lees meer over de geschiedenis van de kip in de herziene brochure ‘De kip, van orakelhoen tot productiekip'.

Contact: Rita Hoving, CGN

(Bron foto: CGN)