Gezond eten op je bord

De Nederlandse overheid wil naar een veiliger, gezonder en duurzamer voedselsysteem. Daarom heeft het RIVM in het rapport 'Wat ligt er op ons bord' feiten en cijfers over de veiligheid, gezondheid en ecologische duurzaamheid van voedsel in Nederland verzameld. Met het rapport wil het RIVM laten zien waar kansen en dilemma’s liggen op het gebied van veiligheid, gezondheid en duurzaamheid als het gaat om eten.

Drijfveren

Voor consumenten zijn veiligheid, gezondheid en duurzaamheid niet de drijfveren die de doorslag geven bij voedselkeuzes. Consumenten laten zich ook leiden door gemak, genot en kostprijs. En ethische zaken als dierenwelzijn spelen ook een rol. Het voedingspatroon van Nederlander zou duurzamer en gezonder kunnen, blijkt uit de cijfers die het RIVM verzameld heeft.

Cijfers

Elke dag eten Nederlanders gemiddeld 1 kg en drinken 2 liter. Per persoon consumeren we gemiddeld zo'n 350 gram zuivel, 100 gram vleesproducten, 125 gram groenten en 125 gram fruit en noten per dag. We eten nog steeds veel dierlijke producten: 28% van wat we eten en 10% van wat we drinken is van dierlijke oorsprong. We eten gemiddeld 100 gram vlees per dag en 15 gram vis.

Er zijn wel verschillen. Zo eet niet iedereen zoveel vlees: ongeveer een derde van de Nederlanders eet niet elke dag vlees bij de avondmaaltijd. En 2 tot 4% van is vegetariër of veganist. Er zijn biologische verschillen. Zo eten mannen meer dan vrouwen, en jongvolwassenen eten meer dan oudere volwassenen of kinderen omdat ze een grotere energiebehoefte hebben. En er zijn ook culturele verschillen: Bevolkingsgroepen met een migratieachtergrond consumeren minder zuivel en alcohol dan de inwoners met een Nederlandse achtergrond.

Milieubelasting

Het voedingspatroon heeft veel impact op het milieu. Zo gaat de Nederlandse voedselconsumptie gepaard met een uitstoot van 4 tot 5 kg broeikasgassen per dag per persoon. Vlees en zuivel zijn het meest belastend voor het milieu. Consumptie van dierlijke producten veroorzaakt 55% van de aan voeding gerelateerde broeikasgasemissie. Dranken, vooral frisdranken, sappen en alcoholische dranken dragen gemiddeld 10% bij. Een andere aspect is de voedselverspilling. Nederlanders verspillen jaarlijks nog 47 kilo voedsel per persoon.

Gezond eten

De meeste Nederlanders zijn gezond en de levensverwachting stijgt, schrijft het rapport. Toch heeft de helft van de Nederlanders overgewicht (een BMI boven de 25) en 9 van de 10 mensen eten nog te weinig groenten en fruit. Maar de keuze tussen gezond of duurzaam is niet altijd makkelijk. Het rapport en bijbehorende Infographic laat zien dat consumenten soms voor dilemma's staan. Een duurzame keuze zou zijn bij vleesconsumptie het hele dier te eten: van kop tot staart. Daarom zou je kunnen kiezen voor bewerkte vleesproducten als worst, maar dat is minder gezond. Bovendien spelen andere overwegingen een rol bij voedselkeuzes: prijs, gemak en genot bijvoorbeeld.

De opstellers van het rapport zien wel kansen om een duurzaam en gezond voedselsysteem te ontwikkelen. Er zijn verschillende burgerinitiatieven die samen met bedrijven werk willen maken van verantwoord voedsel. De overheid kan deze ontwikkeling simuleren en faciliteren.

(Bron foto: Shutterstock)