‘Giftigste plant’ Nederland houdt stand
Dit blijkt na een uitgebreide risicoanalyse. De resultaten daarvan zijn beschreven in het zo’n 120 pagina’s tellende document (waarvan de helft een Engelse vertaling is) Risicoanalyse van de uitheemse Gifsumak (Toxicodendron radicans) in Nederland.
Te lezen is dat de plant, giftig voor dier en mens, zich in ons land waarschijnlijk alleen vegetatief voortplant door middel van vertakking en daaropvolgende wortelvorming. ‘Verspreiding via de zaden is niet onomstotelijk aangetoond’. In het rapport staat verder hoe en wanneer de soort haar intrede deed in Nederland, waar zij oorspronkelijk voorkomt en wat de plant giftig maakt.
Huidklachten
De plant kan ernstige huidklachten geven, veroorzaakt door het allergeen urushiol, aanwezig in het plantensap. ‘Contact met de huid leidt tot allergische huidreacties tussen 12 en 48 uur na blootstelling bij 80-90% van de mensen. Symptomen zijn zwelling, roodverkleuring, blaasjes en bullae (grote blaren met lichaamsvloeistof) en treden binnen enkele uren tot enkele dagen na blootstelling op’. Door te wrijven of krabben kunnen verder bacteriële infecties ontstaan. Ook het inademen van rook dat urushiol bevat is gevaarlijk en kan leiden tot ontsteking van de longen en/of de huid.
‘Giftigste plant’
‘Op plaatsen waar de plant wijdverbreid voorkomt wordt T. radicans gerekend tot de medisch meest problematische planten’. Een uitgebreide beschrijving van de gezondheidsrisico’s wordt gegeven in het document Beoordeling Gifsumak van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. In het document Jaarrapport exoten 2009 wordt gifsumak door Stichting VeldOnderzoek Flora en Fauna (VOFF) en Stichting Floron bestempeld als ‘giftigste plant van Nederland’. Zie ook het Floron-nieuwsbericht Waar groeit de giftigste plant in Nederland (2009) en een uitzending van Vroege Vogels: Gifsumak: De giftigste plant van Nederland (2009).
Ingrijpen is kostbaar
Gelet op de ernstige gezondheidsrisico’s adviseren de onderzoekers in genoemd rapport om de soort op de bestaande groeiplaats op de Vangdijk in Friesland geheel te verwijderen; een ingrijpende maatregel met hoge kosten. Wortels dienen verwijderd te worden, het plantmateriaal moet worden opgeslagen in een geïsoleerd depot wegens de lange levensduur van urushiol, et cetera. Bovendien moet de ingreep ‘worden afgewogen tegen de te verwachten schade in de beide aangrenzende Natura-2000 gebieden. Dit laatste maakt het naar verwachting moeilijk om met chemische bestrijdingsmiddelen te kunnen werken’. Wordt de soort niet verwijderd dan stellen de onderzoekers andere maatregelen voor.Bron foto: gifsumak/Poison Ivy door John Knouse; Jaknouse op en.wikipedia [publiek domein], via Wikimedia Commons
